سرمایه‌گذاری در طلا: اثرگذاری ترس جنگ یا سیاست پولی انقباضی

اهمیت سرمایه‌گذاری در طلا به این دلیل است که این فلز گران بها توانسته طی دهه‌ها تا از نظر سرمایه گذاران به یک دارایی امن تبدیل بشود و تحولات قیمتی چشمگیری را تجربه نماید. این امر باعث شده تا گمانه زنی درباره چشم انداز قیمتی آن همواره یک موضوع جذاب برای معامله گران و سرمایه گذاران باشد.

قیمت هر اونس طلا از ابتدای سال ۲۰۲۲ و آغاز روند چرخه انقباضی توسط اکثر بانک های مرکزی جهان تحت فشار قرار گرفته بود، گرچه وقوع دو جنگ بین روسیه و اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ و بین اسرائیل وگروه نظامی حَماس در اکتبر ۲۰۲۳ باعث شد تا تقاضای قابل توجهی برای این دارایی امن مشاهده بشود.

روند تغییرات قیمتی طلا و مهم ترین عوامل اثرگذار از سال ۲۰۲۰

برای تهیه این گزارش از آخرین مقالات و آمار منتشر شده استفاده شده تا بتوانیم مرور جامعی داشته باشیم بر وضعیت عرضه و تقاضای طلا، روندهای موجود، عوامل تاثیرگذار و در نهایت تحلیل تکنیکال و سناریوهای موجود.

لازم به ذکر است که مطالب این گزارش با توجه به آخرین تحولات تا ۱۳ نوامبر ۲۰۲۳ تهیه شده اند و به دلیل پویایی در داده های اقتصادی و احتمال تغییر در شدت تنش های ژئوپلیتیک، نمی توان آن را یک توصیه مالی در نظر گرفت (NFA). در نهایت به خوانندگان محترم پیشنهاد می شود صرفا جنبه تحلیلی این مقاله را مدنظر قرار دهند و یا برای آشنایی بیشتر با چگونگی تحلیل طلا نسبت به تهیه دوره ” صفر تا صد تحلیل بنیادی و معامله گری طلا” اقدام نمایند.

شگفتی‌سازی طلا در ماه اکتبر

اونس جهانی در پایان ماه سپتامبر سال جاری و به ویژه پس از انتشار چشم انداز اقتصادی فدرال رزرو که در آن سطح نهایی نرخ بهره در پایان سال ۲۰۲۴ افزایش پیدا کرده بود (مطالعه بیشتر در این مقاله)، به زیر ۱۸۵۰ دلار رسید. گرچه با تنش نظامی صورت گرفته بین گروه نظامی حماس و اسرائیل و اعلام رسمی جنگ در ۷ اکتبر، تقاضا برای این دارایی امن شدت گرفت و در نهایت کندل ماهانه در پایان ماه اکتبر با ۸/۶% رشد و در محدوده ۲۰۰۰ دلار بسته شد.

مقایسه رشد قیمتی طلا تا پایان اکتبر ۲۰۲۳ به تفکیک ارزهای اصلی

در این رابطه، مجمع جهانی طلا در آخرین گزارش ماهانه خود (قابل دسترسی از طریق این لینک) به بررسی دلایل استقبال از طلا پرداخته که عامل Unexplained (توضیح داده نشده) که مربوط به تنش ژئوپلیتیک تفسیر شده، بیشترین سهم را دارا می باشد.

بررسی دلایل تغییرات قیمتی طلا به تفکیک هر ماه

از طرف دیگر، خرید طلا توسط بانک های مرکزی همچنان ادامه دارد؛ مجموعا ۳۳۷ تن طلا در Q3 سال جاری خریداری شده که نسبت به فصل قبل رشد ۱۲۰ درصدی را نشان می دهد. در این بین، بانک مرکزی چین (PBoC) بیشترین تقاضا برای طلا را داشته و در مجموع ۲۱۹۲ تن از این فلز گران بها را در ذخایر خود نگهداری می کند.

میزان خرید و فروش طلا توسط بانک های مرکزی در ۲۰۲۳ به تفکیک کشور

البته با نگاهی بلندمدت به چارت قیمتی اونس جهانی می توان گفت که طبق تحلیل بازار طلا، این فلز در یک محدوده نوسانی قرار گرفته و با توجه به برخی محرک ها از جمله ورود چشمگیر سرمایه سازمانی، تعدیل سیاست های انقباضی و یا تشدید تنش ها پتانسیل عبور از آن را دارد. گرچه این سناریو با عدم قطعیت های فراوانی روبرو است که در ادامه مورد بررسی قرار می گیرد.

تغییرات قیمت اونس جهانی طلا در میان مدت

آیا از سمت عرضه نگرانی وجود دارد؟

طبق جدیدترین گزارش مجمع جهانی طلا، عرضه این فلز گران بها در فصل سوم (Q3) رشد ۶ درصدی را تجربه کرده که عمدتا ناشی از رشد تولیدات معدنی و ثبت رکود جدید تولید ۹۷۱ تن در این فصل بوده است. بازیافت طلا نیز افزایش پیدا کرده و مجموعا ۳۶۹۲ تن طلا از ابتدای سال ۲۰۲۳ از این دو منبع عرضه شده اند.

در رابطه با عرضه بایستی توجه داشت که تولید معدنی به عوامل متعددی از جمله شرایط اقلیمی بستگی دارد؛ برای مثال، تولید در نیمه اول سال به دلیل هوای سرد زمستانی معمولا کمتر است.

ثبت اوج جدید تولید معدنی طلا در Q3 سال ۲۰۲۳

از بین کشورهای جهان، کانادا و ایالات متحده جزو کشورهایی بودند که تولید معدنی بیش از ده درصد را از ابتدای سال تجربه کرده اند، در رتبه های بعدی غنا و استرالیا قرار دارند. در مقابل، تولید معدنی طلا در مکزیک، تانزانیا و سودان بیش از ده درصد کاهش داشت.
در این بین باید به کاهش حدود ۴ درصدی عرضه طلا در روسیه اشاره کرد که تحت تاثیر افت فعالیت در بزرگترین معدن طلای آن است. لازم به ذکر است که به تحلیل کارشناسان، تولید طلا در روسیه تا کنون تحت تاثیر تحریم ها قرار نگرفته و صرفا هزینه تولید بالا رفته و موجب شده که پروژه های جدید با تاخیر اجرایی شوند.

در صورت ادامه دار بودن این روند و عدم جبران آن توسط تولید در سایر کشورها، احتمال دارد در میان و بلندمدت عدم توازن بین عرضه و تقاضا مشاهده بشود که متعاقبا بر تحولات قیمتی این دارایی امن اثرگذار خواهد بود.

در رابطه با هزینه تولید نیز می توان به آخرین به روزرسانی مجمع جهانی طلا مراجعه کرد که به موجب آن، متوسط هزینه پایدار همه جانبه یا AISC به ۱۳۱۵ دلار آمریکا به ازای هر اونس رسیده و به معنی رشد ۱ درصدی در بعد فصلی و رشد ۶ درصدی در بعد سالانه است. در صورتی که با ادامه فشارهای تورمی و رشد قیمت انرژی به دلیل جنگ در اوکراین و اسرائیل میزان AISC افزایش پیدا کند، احتمال کاهش عرضه و فشار رو به بالا در قیمت اونس وجود دارد.

 سلامت تقاضا برای طلا و محصولات سرمایه‌گذاری در طلا

تقاضا برای طلا به ویژه از جانب بخش فناوری طی Q3 افت پیدا کرد، اما به طور کلی نسبت به متوسط روند ۱۰ ساله آن می توان گفت که همچنان مطلوب است.

تحولات تقاضا برای طلا به تفکیک بخش

به طور مشخص می توان به این نکات مهم از گزارش تقاضای طلا در Q3 توجه داشت:

• تقاضا در Q3 برای محصولات سرمایه گذاری طلا در بعد سالانه رشد ۵۶ درصدی داشت اما نسبت به متوسط ۵ ساله، کمتر بود.
• در ETF های طلا، به طور کلی شاهد غلبه خروج سرمایه در Q3 به میزان ۱۳۹ تن بودیم که نسبت به زمان مشابه در سال گذشته کمتر بود.
  

خروجی سرمایه از ETFهای طلا در Q3 به ویژه در اروپا و آمریکا

• سرمایه گذاری بر شمش و سکه طلا نیز کاهشی ۱۴ درصدی را در بعد سالانه ثبت کرد که البته هنوز بیشتر از متوسط فصلی ۵ سال اخیر می باشد. بیشترین کاهش برای تقاضای این محصولات در اروپا ثبت شده است.

مقایسه تقاضا برای شمش و سکه طلا از ابتدای سال ۲۰۲۳ به تفکیک کشورها

• تقاضا برای جواهرات طلا با توجه به رشد نسبی قیمت، کاهشی ۲ درصدی را تجربه کرد و به همین دلیل، ساخت جواهرات نیز با کاهشی یک درصدی روبرو شد.

جمع‌بندی

با توجه به موارد بررسی شده در این گزارش می توان گفت که در حال حاضر عرضه و تقاضا از وضعیت مطلوبی برخوردار هستند؛ گرچه افزایش AISC یکی از ریسک های بالقوه بوده و می تواند در میان و یا بلندمدت بر میزان تولید و تحولات قیمت اونس جهانی اثرگذار باشد.

جنگ و درگیری های نظامی یکی از عواملی است که تحلیل پذیری این بازار را با دشواری روبرو کرده، چرا که با انتشار هر خبر مبنی بر تشدید و یا تضعیف تنش ها شاهد واکنش سریع و البته مقطعی قیمت طلا هستیم. بنابراین پیشنهاد می شود تا نگاه معامله گران و سرمایه گذاران همچنان به روند کلی بازار باشد.

در این بین، سیاست های پولی بانک های مرکزی (به ویژه FED) همچنان از اهمیت بالایی برخوردار است؛ این امر به خوبی خود را در اصلاح قیمتی طلا پس از موضع گیری آقای پاول در روز جمعه، ۱۰ نوامبر و تاکید ایشان بر ضرورت ادامه انقباض در صورت نیاز مشهود بود. علاوه بر این، بازدهی اوراق خزانه داری آمریکا نیز همچنان در سطوح اوج خود بود و تا زمانی که این میزان از انقباض بر اولین اقتصاد دنیا وارد می شود، نمی توان انتظار رشد چشمگیری از طلا داشت (البته بدون احتساب عوامل ژئوپلیتیک).

 از طرف دیگر، بایستی به ضعف در داده های اقتصادی اخیر ایالات متحده اشاره کرد. در صورتی که سنتیمنت رکودی از داده ها و یا گزارش های درآمدی و بازار سهام این کشور استنباط بشود، این وضعیت می تواند منجر به ریسک گریزی و تقاضا برای طلا بشود. این وضعیت خود را در تضعیف دلار و کاهش بازدهی اوراق نیز نشان خواهد داد.

تحت این شرایط می توان ناحیه ۱۹۰۰ – ۱۹۳۰ دلار را برای یک صعود تا محدوده ۲۰۵۹ دلار در نظر داشت و پس از بررسی محرک ها و پارامترهای تاثیرگذار، نسبت به ادامه رشد و یا یک سناریوی نزولی تصمیم گیری کرد. نواحی قیمتی ۱۷۵۰ – ۱۶۹۰ نیز به عنوان محدوده های مهم در اصلاح قیمت می توانند برای ورود پله ای سرمایه مدنظر قرار بگیرند.

تحلیل تکنیکال میان مدتی برای طلا (XAUUSD)