مروری بر تحولات اقتصاد کلان جهان در هفته منتهی به ۶ آگوست

مقدمه

هفته گذشته (۳۱ جولای – ۴ آگوست) از نظر تنوع داده ها و رویدادهای اقتصادی بسیار شلوغ و حائز اهمیت بود. در مقابل، طی هفته جاری (۷ – ۱۱ آگوست) تعداد محدودی رویداد بااهمیت بالا وجود دارند؛ بنابراین در این گزارش ، آخرین تحولات حوزه کلان هر کشور/ ناحیه به تفکیک بررسی شده و مواردی که بایستی در این هفته مدنظر قرار بگیرند، ذکر می شوند.

چین

درهفته گذشته، PMIهای تولیدی و خدماتی این کشور توسط دو موسسه NBS و Caixin منتشر شدند که علیرغم تفاوت بین روش شناسی آن ها، هر دو بیانگر این بودند که تولید همچنان در محدوده انقباضی (زیر سطحی کلیدی ۵۰) بوده و از قدرت بخش خدمات کاسته شده است.

در تصویر زیر، جزئیات داده PMI موسسه NBS نمایش داده شده که ضعف تولید، سفارش های جدید کارخانه ای و صادراتی مشهود هستند؛ روند نزولی در بخش خدمات و ساخت و ساز نیز باعث نگرانی سرمایه گذاران شده است.

جزئیات PMI موسسه NBS به تفکیک بخش ها

تحت این شرایط، موضع گیری مقامات پولی این کشور محرک نوسان بازارها است؛ به عبارت دیگر، اظهار نظر درباره حمایت بیشتر از بخش های اقتصاد با موجی از خوش بینی در بازارها روبرو می شود و این وضعیت باعث شده تا بازار سهام این کشور با توجه به قرار داشتن در سطوح ارزندگی با تقاضا روبرو شود. از آنجا که در رابطه با بخش مسکن نیز صحبت هایی درباره کاهش قوانین سخت گیرانه مطرح شده، سهام این بخش نیز طی دو هفته اخیر مورد تقاضا قرار گرفته است.

تحولات دو شاخص بازار سهام و بخش مسکن چین پس از اعلام حمایت های بیشتر از اقتصاد

با این وجود، برخی از تحلیلگران اقدامات بانک مرکزی چین را برای سرعت بخشیدن به رشد اقتصادی کافی نمی دانند و در انتظار اعلام انبساط بیشتر در سیاست های مالی (دولت) هستند.

در این هفته، انتشار تراز تجاری در روز سه شنبه از اهمیت بالایی برخوردار است. این کشور هنوز نتوانسته به بازیابی اقتصادی مدنظر خود پس از رفع محدودیت های سیاست کووید-صفر برسد و با تضعیف تقاضا در سایر کشورها، صادرات آن به طور چشمگیری کاهش پیدا کرده است. واردات نیز طی دو ماه گذشته و با افت تقاضای داخلی، شرایط مطلوبی ندارد. تورم مصرف و تولیدکننده در روز چهارشنبه دیگر داده مهم برای این کشور هستند. مقامات پولی چین دستیابی به تورم هدف ۳ درصدی در پایان ۲۰۲۳ را مدنظر دارند اما طی چند ماه گذشته، با تورم منفی در بعد ماهانه روبرو بوده اند که احتمال رسیدن به سطح هدف را کم می کند. حال باید دید طی ماه های آتی، انبساط پولی و حتی مالی گسترده تری که باعث تشویق تقاضا بشود، رخ می دهد یا خیر. در این راستا، انتشار داده عرضه پول و وضعیت وام ها در روز جمعه می تواند دید بهتری نسبت به وجود نقدینگی و امکان دریافت وام با هدف تقویت تولید و تقاضا بدهد.

برای مطالعه جزئیات این داده ها در ماه گذشته، به این گزارش مراجعه بفرمایید.

ناحیه یورو   

درهفته گذشته، داده های نهایی PMI تولیدی و خدماتی S&P Global منتشر شدند که کمتر از داده های ابتدایی و بیانگر تحت فشار قرار گرفتن اقتصاد این ناحیه بودند. افت تقاضای جدید، مازاد عرضه و تمایل کم تولیدکنندگان به پر کردن انبارهای خود از جمله نگرانی ها در بخش تولید هستند. در بخش خدمات شرایط متفاوت است، از میزان تقاضا (به ویژه خارجی) کاسته شده اما چسبندگی قیمت ها باعث شده تا این بخش اهمیت بیشتری در تصمیم گیری های ECB داشته باشد.

در این رابطه، داده ابتدایی تورم در ۱ آگوست کاملا این نگرانی را تایید می کند؛ بر اساس جزئیات منتشر شده، رشد قیمتی در بخش خدمات ناحیه یورو در بعد ماهانه از ۵.۴% در ماه ژوئن به ۵.۶% در ماه جولای رسیده و با توجه به قرار داشتن در فصل گردشگری، در کوتاه مدت هم احتمال مهار آن وجود نداشته باشد.

جزئیات داده ابتدایی تورم در ماه جولای برای ناحیه یورو

این شرایط در حالی به وجود آمده که تورم تولیدکننده طی چند ماه گذشته روند کاهشی مطلوبی را پشت سر گذاشته و نمی توان سمت عرضه را عامل سطوح بالای تورم در ناحیه یورو دانست.  با این وجود، سطح بالای تقاضا و مصرف در بخش موجب شد تا این ناحیه پس از تجربه GDP منفی طی دو فصل متوالی، داده ابتدایی نرخ رشد تولید خود در Q2 را بهتر از انتظار منتشر نماید و به محدوده رشد اقتصادی بازگردد. ادامه این روند همراه با مشاهده ارقام پایین تر از تورم هسته ای می تواند باعث بهبود چشم اندازها نسبت به اقتصاد اروپا و یورو (EXY) بشود.

روند تحولات تورم کل و هسته ای و GDP در ناحیه یورو

مجموع این عوامل باعث شده تا با افزایش عدم قطعیت ها در رابطه ناحیه یورو، نوسان و استرس در بازار سهام آن (SXXP) از آمریکا پیشی بگیرد و به سطوح ماه مارس برسد.

مقایسه نوسان در بازار سهام اروپا (خط مشکی) و آمریکا (خط قرمز)

در این هفته، داده بااهمیت بالایی برای این ناحیه منتشر نمی شود.

* توجه داشته باشید که در این گزارش صرفا به بررسی داده های مهم و تاثیرگذار بر بازارها پرداخته می شود.

بریتانیا

درهفته گذشته، داده های نهایی PMIهای تولیدی و خدماتی S&P Global برای این کشور منتشر شدند که در راستای داده های ابتدایی، تاییدکننده افت تقاضای خارجی و تضعیف تقاضای داخلی بودند. از نکات مثبت این گزارش ها می تواند به کاهش قیمت ها در بخش تولید و آرام گرفتن اشتغال زایی در بخش خدمات اشاره کرد که نشانه های مثبتی برای امید به آرام گرفتن رشد قیمت ها بودند.

روند کاهشی PMI های تولیدی و خدماتی و نگرانی از رشد اقتصادی بریتانیا

بانک مرکزی انگلستان (BoE) در روز پنج شنبه، ۳ آگوست، نرخ بهره را طبق انتظارات با ۲۵ واحد پایه افزایش به ۵.۲۵% رساند که این سطح طی ۱۵ سال اخیر مشاهده نشده بود. از جمله نکات حائز اهمیت در گزارش سیاست پولی این نهاد پولی می توان به کاهش انتظارات از رشد اقتصادی و افزایش چشم انداز تورمی در پایان ۲۰۲۳ اشاره کرد.

انتظار BoE از تورم ۴.۹ درصدی در پایان ۲۰۲۳

مجموع عوامل فوق باعث شده تا بازارها دو مرحله دیگر افزایش نرخ بهره توسط BoE را قیمت گذاری کنند؛ گرچه تا جلسه ماه سپتامبر ۲ داده تورمی دیگر منتشر خواهد شد و روند آن ها می تواند تاثیرگذار باشد.

کاهش سطح نهایی نرخ بهره در انگلستان از ۶.۵% به ۵.۷% (تا ۵ آگوست)

در این هفته، داده ابتدایی نرخ رشد GDP و نیز تولید صنعتی ماهانه و سالانه در روز جمعه منتشر می شوند که مهم ترین رویداد برای این کشور بوده و متعاقبا می تواند بر تحولات پوند (BXY)، نوسان بازار سهام FTSE و انتظارات از ادامه مسیر انقباضی BoE تاثیرگذار باشد.

در این رابطه باید توجه داشت که بریتانیا از ابتدای ۲۰۲۳، در دو ماه غیر متوالی GDP منفی را تجربه کرده و نگرانی از وقوع رکود فنی در آن تشدید یافته است. حال باید با توجه به جزئیات داده پس از انتشار آن به بررسی این موضوع پرداخت که آیا تقاضا و مخارج مصرف کننده پس از تجربه یکی از شدیدترین چرخه های انقباضی این کشور تعدیل پیدا کرده و یا BoE بر سر دوراهی سخت مهار تورم و وقوع رکود در کشور قرار گرفته است.

روند رشد ماهانه GDP در بریتانیا

ایالات متحده

در هفته گذشته، گزارش فدرال رزرو از وضعیت استانداردها و تقاضا برای وام و اعتبار منتشر شد که بر اساس آن، استانداردهای وامدهی هم برای شرکت ها (بزرگ، متوسط و کوچک) و هم خانوارها دشوارتر شده است.

سخت تر شدن استانداردهای وامدهی به شرکت ها

(خط مشکی: شرکت های بزرگ و متوسط؛ خط آبی: شرکت های کوچک)

داده های نهایی PMIهای تولیدی و خدماتی S&P Global هم راستا با داده های ابتدایی بیانگر ادامه حضور بخش تولید در نواحی انقباض و تضعیف بخش خدمات بودند. همانطور که در گزارش های پیشین اشاره شده، داده های موسسه ISM از اهمیت بالاتری برخوردار هستند.

بر اساس جزئیات منتشر شده، سفارش های جدید و تولیدات کارخانه ای تا حدی در ماه جولای بهبود داشتند، اما افت تقاضای صادراتی کاهش قابل توجهی پیدا کرده و همین امر باعث انتشار زیرشاخص اشتغال در سطح ۴۴ و کمترین حد از جولای ۲۰۲۰ شد. در بخش خدمات، تعدیل اشتغال و آرام گرفتن فعالیت کسب و کارها مشهود است، اما قدرت تقاضای مصرف کننده همچنان در سطوح بالایی قرار دارد؛ امری که شاید در مقطع فعلی مطلوب فدرال رزرو و هدف مهار تورم آن نباشد.

روند PMI تولیدی ISM و قرار داشتن در محدوده انقباض برای نهمین ماه متوالی  

روند PMI خدماتی ISM و آرام گرفتن اشتغال در این بخش

از جمله داده های مهم دیگر، آمار مربوط به بازار کار بودند. داده اشتغال بخش خصوصی ADP بهتر از انتظارات منتشر شد و بیانگر افزایش اشتغال در بخش تفریح و گردشگری (خدمات) بود. روند کاهشی رشد دستمزدها از جمله نکات مثبت این گزارش بود. داده های روز جمعه (۴ آگوست) از اهمیت بالاتری برخوردار بودند که شاهد کاهش نرخ بیکاری، ثابت ماندن نرخ مشارکت و عدم تغییر در متوسط دستمزدهای ساعتی در بعد ماهانه بودیم. به طور کلی می توان گفت که از فشردگی بازار کار در این کشور کاسته شده و انتشار داده های آتی با این روند می تواند مطلوب فدرال رزرو باشد. صرفا بایستی بحث مربوط به تغییرات دستمزدها را مدنظر قرار داد، از این جهت که عدم مشاهده کاهش در آن باعث افزایش نگرانی ها درباره سطوح بالای تقاضا و مخارج می گردد و باعث باقی مانده تورم چسبنده در سطوح فعلی می شود. 

روند داده های بازار کار آمریکا

(بالا: تغییرات NFP؛ پایین: متوسط دستمزد ساعتی سالانه و نرخ بیکاری)

مجموع این عوامل باعث شد تا DXY که تحت تاثیر آمار نسبتا خوبی همچون بهبود سفارش های کارخانه ای و تاب آوری در بخش خدمات رشد کرده بود، با اصلاح روبرو بشود؛ گرچه در نهایت کندل هفتگی دلار مثبت بسته شد.

تحولات هفتگی DXY و نرخ بهره حقیقی ۵ ساله

علاوه بر موارد فوق، کاهش ارزش اوراق خزانه داری بلندمدت آمریکا توسط موسسه رتبه بندی Fitch Ratings و نیز اعلام برنامه خزانه داری برای فروش بیشتر اوراق کوتاه و بلندمدت با هدف کسری بودجه، باعث نگرانی از قدرت اقتصادی این کشور شدند و جو ریسک گریزی یا Risk Off را در بازار سهام شاهد بودیم، به گونه ای که کندل هفتگی S&P 500 پس از سه هفته متوالی رشد، منفی بسته شد.

در این شرایط، بازارها انتظار دارند که فدرال رزرو نرخ بهره را تا پایان سال جاری بدون تغییر حفظ نماید و با بیشترین احتمال در فصل اول ۲۰۲۴ نسبت به کاهش آن اقدام نماید. این امر از موضع گیری های اخیر مقامات FED نیز قابل برداشت بود.

در این هفته، مواردی همچون گزارش اعتبار مصرف کننده، تورم تولیدکننده، شاخص خوش بینی کسب و کار NFIB و داده های ابتدایی انتظارات تورمی ۱ و ۵ ساله توسط دانشگاه میشیگان (UoM) منتشر می شوند.

اما نگاه تمام سرمایه گذاران و معامله گران به روز پنج شنبه و انتشار تورم مصرف کننده یا CPI است تا با مشاهده ادامه روند کاهشی در آن نسبت به پایان چرخه انقباضی توسط فدرال رزرو اطمینان پیدا کنند. باید توجه داشت که با رفع شدن اثر پایه یا Base Effect در کاهش نرخ رشد قیمت، اکنون نگرانی جدیدی نسبت به مشاهده ارقام بالاتر از انتظار در تورم ایجاد شده که حتی در مدل حال بینی بانک فدرال کلیولند نیز نمود پیدا کرده است.

مقایسه داده تورمی ماه ژوئن و پیش بینی ها از تورم در ماه جولای

در این رابطه می توان به بخش مسکن و روند رشد اجاره بها در آن توجه کرد که گرچه از شدت آن کاسته اما همچنان مثبت است. از طرف دیگر، قیمت بنزین نیز در ماه جولای با رشد حدود ۱۷ درصدی مواجه شد و مصرف کننده ها را از این جهت تحت فشار قرار داد. با توجه به قرار داشتن در فصل سفر، احتمال مشاهده رشد قیمتی در بخش های مرتبط از جمله بلیت هواپیما و اقامت نیز وجود دارد.

تغییرات ماهانه در شاخص ملی اجاره بها

تغییرات قیمتی بنزین در ایالات متحده و رشد آن در ماه جولای

تحت این شرایط، انتشار داده تورم همانند ماه گذشته و یا کمتر از آن می تواند منجر به خوش بینی بازارها بشود؛ در مقابل، عدم مشاهده روند نزولی در داده و بالا بودن رشد قیمتی به ویژه در بخش خدمات می تواند ترس از یک گام دیگر افزایش در نرخ بهره را بر بازارها وارد نماید و بر عدم قطعیت ها بیافزاید.

علاوه بر موارد فوق، تعدادی از مقامات فدرال رزرو از جمله Bostic، Bowman و Harker طی هفته موضع گیری خواهند داشت که از نظر دیدگاه آن ها نسبت به روند کاهش تورم و (عدم) ضرورت گام های بیشتر افزایش نرخ بهره حائز اهمیت خواهند بود.

در نهایت، شرکت های بزرگ همچنان به انتشار گزارش های درآمدی خود ادامه می دهد؛ در این هفته می توان توجه ویژه ای به گزارش های این شرکت ها داشت: Berkshire Hathaway و Alibaba و Sony و Softbank Group و غیره.

برای دسترسی به تقویم گزارش های درآمد به تفکیک هر کشور می توانید از این وبسایت استفاده نمایید.