مروری بر تحولات اقتصاد کلان جهان در هفته منتهی به ۱۶ جولای

مقدمه

طی هفته گذشته به دلیل انتشار داده های متعدد و مهمی همچون تورم مصرف کننده (CPI) در ایالات متحده، بازارها با نوسان زیادی همراه بودند. کلیت سنتیمنت برداشت شده تا اواسط هفته به این شکل بود که روند کاهشی مورد نظر فدرال رزرو در آخرین داده تورمی مشاهده شده و با کاهش انتظارات تورمی (بر اساس داده بانک فدرال نیویورک) ضرورتی برای انقباض بیشتر وجود ندارد. این امر باعث شد تا شاهد رشد در بازارهای ریسکی از جمله سهام آمریکا (S&P500) و ارزهای دیجیتال باشیم.

ادامه این وضعیت همراه با انتشار گزارش های درآمدی مطلوب از بانک های آمریکایی موجب تقویت ریسک پذیری در S&P500 و ثبت کندل هفتگی مثبت شد. با این وجود، با انتشار داده های دانشگاه میشیگان و افزایش ۰.۱ درصدی انتظارات تورمی ۱ و ۵ ساله مجددا ترس از اقدام بیشتر توسط فدرال رزرو غالب شد.

بهبود مقطعی شاخص ریسک پذیری در بازار سهام آمریکا (IWM/SPY)

در تصویر زیر عملکرد برخی از بازارها/دارایی های منتخب طی بازه زمانی ۱ تا ۱۴ جولای نمایش داده شده است:

• بیتکوین به دلیل کاهش انتظارات از اقدامات انقباضی FED و انتشار خبر پیروزی شرکت ریپل در دادگاه SEC رشد خوبی پیدا کرد، اما این وضعیت با انتشار خبری از جانب صرافی آمریکایی Coinbase ادامه پیدا نکرد.
• طلا همچنان در محدوده نوسانی خود قرار دارد، اما معامله گران کوتاه مدتی توانستند پس از انتشار داده تورمی از یک فرصت خرید استقراضی (Long) بهره ببرند.
• همانطور که گفته شد، S&P500 با کاهش انتظارات از اقدام FED پس از انتشار داده تورمی، رشد خود را آغاز کرد و با انتشار گزارش های درآمدی این مسیر را ادامه داد، به گونه ای که طی ۱۵ روز گذشته، علمکرد بهتری از طلا داشت.
• بازار نفت تحت تاثیر دو عامل کاهش نسبی عرضه و دور شدن ترس رکود رشد داشت، گرچه با انتشار داده ها، شاهد واکنش شدید این کامودیتی هستیم.
• مس نیز به دلیل دور شدن ترس از رکود، به ویژه مطرح شدن اقدامات حمایتی گسترده در اقتصاد چین، توانست عملکرد خوبی داشته باشد.

عملکرد بازارها/دارایی های منتخب از ابتدای جولای ۲۰۲۳

مروری بر مهم ترین داده ها و رویدادهای هفته گذشته ( ۱۰-۱۴ جولای) 

چین

انتشار داده های تورمی این کشور در هفته گذشته نگرانی از ضدتورمی شدن اقتصاد یا Deflation را افزایش داد؛ این وضعیت علاوه بر اینکه بیانگر افت نسبی تقاضا است، نشان می دهد که چه بسا دولت چین نتواند به رشد اقتصادی مصرف محور برسد و نیاز باشد که با انبساط بیشتر، اقتصاد را تحریک نماید. رشد قیمت در بخش تولید نیز منفی بود و با توجه به عدم تقاضای خارجی (و تا حدی داخلی) و مازاد عرضه، تولیدکننده ها نیز نمی توانند دست به افزایش قیمت بزنند، چرا که احتمال حذف از بازار رقابت وجود دارد. مجموع این شرایط باعث شده تا ریسک افتادن به چرخه ضدتورم – رکود یا Deflation-Recession افزایش پیدا کند.

مقایسه تورم هسته ای چین با سایر اقتصادهای بزرگ

تراز تجاری (۱۳ جولای) برای ماه ژوئن بیشتر از ماه قبل منتشر شد؛ جزئیات داده بیانگر این بود که واردات با شدت بیشتری از صادرات کاهش یافته و ادامه این روند می تواند به رشد اقتصادی این کشور لطمه بزند.

روند صادرات (خط مشکی) و واردات (خط قرمز) در چین

نکته جالب اینکه صادرات چین به آمریکا طی یازده ماه اخیر کاهش ۲۴ درصدی داشته و عمدتا مربوط به کالاهای حوزه فناوری بوده؛ تحلیلگران از این وضعیت تحت عنوان جنگ تجاری تکنولوژی یاد می کنند. در این شرایط کسری تجاری دولت چین رو به افزایش است.

کسری بودجه دولت چین (با احتساب عرضه اوراق دولت محلی)

مجموع این عوامل باعث شده تا فضای بیشتری برای انبساط پولی/مالی پیدا بشود؛ همانطور که چندین مقام چینی طی هفته گذشته بر ضرورت حمایت از بخش های تحت فشار به ویژه املاک و مستغلات خبر دادند. باید توجه که انبساط اقتصادی در چین اکنون بسیار محتاطانه و غیرمستقیم و از طریق کاهش محدود هزینه استقراض انجام می شود؛ حال اگر با ادامه مشاهده داده های نامطلوب انتظار اقدام شدیدتر ایجاد شود، می تواند از طرف بازارها مورد استقبال قرار بگیرد. با توجه به روند رو به رشد عرضه پول در اقتصاد چین، این احتمال وجود دارد که بازار سهام این کشور به دلیل قرار گرفتن در سطوح ارزندگی در میان مدت مورد تقاضا قرار بگیرد؛ گرچه اثرگذاری مقطعی داده های نامطلوب بر آن را نباید نادیده گرفت.

تحرکات M1 و M2 در اقتصاد چین

در این راستا می توان به ثبت کندل هفتگی مثبت در شاخص فناوری Hang Seng اشاره کرد که پس از برگزاری جلسه ای میان نخست وزیر چین با نمایندگان شرکت های بزرگ این حوزه و امید به حمایت بیشتر از آن ها رشد کرد و بهترین عملکرد روزانه از دسامبر ۲۰۲۲ را نشان داد.

رشد شاخص فناوری هانگ سنگ با ایجاد امید به حمایت از جانب دولت

ایالات متحده

همانطور که در مقدمه شرح داده شد، انتشار داده تورمی مصرف کننده در هفته گذشته نوساناتی را بر شاخص دلار (DXY) و متعاقبا سایر بازارها وارد کرد.

با توجه به جزئیات می توان گفت که کاهش رشد قیمتی در اکثر اجزای سبد تورمی مشاهده شده، گرچه مواردی همچون مسکن و غذای بیرون از خانه جای نگرانی دارند و هنوز در سطوح اوج خود می باشند.

آرام گرفتن روند رشد قیمتی بر اساس انواع شاخص های تورمی

طبق تصویر زیر، روند نزولی شاخص دلار با انتشار CPI به مسیر خود ادامه داد و به زیر سطح ۱۰۰ رسید؛ نرخ بهره حقیقی نیز سطح مهم ۲ را از دست داد. در این رابطه بایستی توجه داشت که نرخ بره حقیقی ۵ ساله بیش از یک دهه بود که به بالای سطح ۲ نرسیده بود و تحولات این شاخص در این مقطع حائز اهمیت می باشد. با این وجود، با مشاهده آمار فراتر از پیش بینی انتظارات تورمی UoM، مجددا شاخص دلار تقویت شده و نرخ بهره حقیقی ۵ ساله رشد پیدا کرد.

تحولات DXY و نرخ بهره حقیقی ۵ ساله طی هفته گذشته

این امر باعث شد تا انتظارات از سطح نهایی نرخ بهره در پایان ۲۰۲۳ و ادامه آن در ۲۰۲۴ با تغییرات قابل توجهی روبرو شود. بازارها که تا هفته گذشته انتظار داشتند نرخ بهره ۵.۵ درصدی حداقل تا مارس ۲۰۲۴ حفظ بشود، اکنون در حال قیمت گذاری دو مرحله افزایش ۲۵ واحد پایه ای در جلسات ماه جولای و نوامبر و پس از آن،  توقف یا Pause هستند. این وضعیت هم ناشی از مشاهده روند مطلوب کاهشی در داده تورمی و هم نگرانی از وضعیت اعتباری به ویژه با روند فعلی خروج نقدینگی از اقتصاد می باشد.

انتظارات از تغییرات سطح نرخ بهره طی ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴

مروری بر مهم ترین داده ها و رویدادهای هفته آتی ( ۱۷-۲۱ جولای) 

در این بخش مهم ترین داده ها و رویدادهای اقتصادی که طی هفته جاری بایستی مدنظر قرار بگیرند، بررسی شده اند.

برای چین، داده های متنوع و حائز اهمیتی در تاریخ ۱۷ جولای منتشر خواهند شد که عبارتند از: نرخ رشد GDP در Q2، تولید صنعتی، خرده فروشی و نرخ بیکاری.

اقتصاد چین که پیش از همه گیری کرونا وابستگی زیادی به صادرات داشته، پس از بازگشایی اقتصادی در ابتدای ۲۰۲۳ با افت قابل توجه صادرات و حتی واردات روبرو شده و این امر نگرانی از مشاهده رشد اقتصادی کمتر از انتظارات را تشدید کرده است.
باید توجه داشت که ساختار اقتصادی این کشور پس از دوره Covid-19 دچار تحولاتی شده و در تلاش هستند تا رشد اقتصادی را از طریق تقاضای داخلی و مصرف ایجاد نمایند. در این راستا، داده خرده فروشی اهمیت بالایی دارد و انتظار می رود که نسبت به ماه قبل کمتر منتشر بشود.
بخش تولید این کشور بر اساس گزارش های PMI های تولیدی تحت فشار بوده و احتمالا بازتاب این شرایط به صورت کاهش در شاخص تولید صنعتی نمود پیدا کند. نرخ بیکاری نیز در این مقطع اهمیت بالایی دارد و باید توجه داشت که بر اساس آخرین داده ها، نرخ بیکاری جوانان برابر با ۲۰.۸% و ۴ برابر نرخ بیکاری در کشور است و  می تواند به یک پتانسیل ریسک برای اقتصاد و سیاست این کشور تبدیل بشود.

مقایسه نرخ بیکاری کشور چین با سطح اوج در نرخ بیکاریِ جوانان (۱۶-۲۴ ساله)

بانک مرکزی چین (PBoC) در روزهای ۱۷ و ۲۰ جولای نسبت به تعیین نرخ بهره وام های MLF  و ۱ و ۵ ساله اقدام خواهد کرد. این نهاد پولی در ماه ژوئن انواع نرخ بهره را با هدف تحریک رشد اقتصادی و تسهیل دریافت نقدینگی کاهش داد؛ حال برخی از تحلیلگران بر این باورند که در ماه جولای نیز شاهد کاهش نرخ بهره خواهیم بود و برخی دیگر وقوع این امر را در ماه های آتی محتمل می دانند.

کاهش هزینه استقراض توسط PBoC در ماه ژوئن

برای ناحیه یورو، مهم ترین رویداد این هفته انتشار داده نهایی تورم در ماه ژوئن است که انتظار می رود مشابه داده ابتدایی منتشر بشود (مورد بررسی در گزارش هفته منتهی به ۲ جولای).

آخرین وضعیت داده های تورمی ناحیه یورو و فاصله با سطح هدف ECB

خانم لاگارد، ریاست ECB، روز دوشنبه در کنفرانس در فرانکفورت صحبت خواهند داشتند که می تواند دید بهتری به معامله گران و سرمایه گذاران نسبت به ادامه مسیر انقباض توسط این نهاد پولی بدهد و احتمال دارد با نوسانات در وضعیت ارز یورو (EUR) همراه بشود.

برای بریتانیا، روزهای ۱۹ و ۲۱ جولای مجموعه داده های مهمی از قبیل خرده فروشی؛ تورم مصرف کننده و نیز تورم تولیدکننده منتشر می شوند که بر چشم انداز مسیر انقباضی BoE و متعاقبا تحولات پوند (GBP) تاثیرگذار خواهند بود. لازم به ذکر است که پس از انتشار داده تورمی ماه گذشته، بازار سطح نهایی نرخ بهره در این کشور را ۶.۵% و ۱۵۰ واحد پایه بیشتر از سطح فعلی نرخ بهره (۵%) قیمت گذاری کردند. پس از انتشار داده نرخ بیکاری و رسیدن آن به ۴% کمی تعدیل در انتظارات بازار رخ داد و اکنون پیش بینی می شود که BoE نرخ بهره را تا پایان ۲۰۲۳ به ۶.۱% برساند. این امر در حالیست که بانک مرکزی انگلستان همچنان از جانب سطوح بالای تورم و دستمزدها نگرانی داشته و نتوانسته نسبت به همتایان خود در آمریکا و اروپا روند کاهشی را در داده های تورمی مشاهده بکند.

انتظارات از سطح نهایی نرخ بهره تا پایان ۲۰۲۳ در بریتانیا

برای ایالات متحده، مجموعه داده های متنوعی از بخش مسکن و تولید در برخی از ایالت ها را طی هفته شاهد خواهیم بود. مهم ترین موارد در روز سه شنبه، ۱۸ جولای منتشر می شوند که عبارتند از خرده فروشی و تولید صنعتی.

با توجه به داده های گذشته انتظار می رود خرده فروشی همچنان بازتاب وجود تقاضا و مخارج توسط مصرف کننده ها باشد، گرچه درصد تغییرات سالانه آن بیانگر اثرگذاری سیاست های انقباضی و کاهش از سطوح اوج در این شاخص است. در مقابل، تولید صنعتی در راستای مشاهده داده های ضعیف PMI تولیدی احتمالا چشمگیر نخواهد بود و نگرانی از کندی در رشد اقتصادی را افزایش بدهد.

درصد تغییرات سالانه خرده فروشی در هر فصل پس از کسر تورم هسته CPI

علاوه بر موارد فوق، تعداد محدودی Fed Speech را پیش از جلسه ۲ هفته آینده FOMC در روزهای ۲۵-۲۶ جولای خواهیم داشت. در نهایت، بایستی به گزارش های درآمدی هفته جاری توجه ویژه ای داشت که می تواند بر عملکرد بازار سهام و تعدیل چشم اندازها از آینده اقتصادی ایالات متحده تاثیرگذار باشد. از جمله  گزارش های مهم در این هفته می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سه شنبه ۱۸ جولای: Bank of America و Charles Schwab و Morgan Stanley
• چهارشنبه ۱۹ جولای: Goldman Sachs و Nasdaq و Tesla و Netflix و IBM
• پنج شنبه ۲۰ جولای: American Airlines و Nokia
• جمعه ۲۱ جولای: American Express و IPG

برای کانادا، داده تورمی مصرف و تولیدکننده در تاریخ ۱۸ جولای منتشر می گردد. این در حالیست که بانک مرکزی کانادا هفته گذشته در تاریخ ۱۲ جولای پس از یک دوره توقف و در پی نگرانی از عدم مهار تورم، نرخ بهره را ۲۵ واحد پایه افزایش داد و به ۵% رساند. همچنین، گزینه افزایش بیشتر هزینه استقراض در صورت ضرورت همچنان روی میز باقی ماند و باعث شد تا دلار کانادا (CAD) به صورت مقطعی به بیشترین سطح از ماه ژوئن برسد.

قرار داشتن متوسط فصلی تورم هسته ای در سطوح اوج و فاصله با سطح هدف BoC