موجودی بیتکوین در پروتکل آن شفاف است و هر شخص می‌تواند با تبدیل شدن به نود¹ در شبکه تراکنش‌ها را تایید کند. موجودی بیتکوین که از پیش برنامه‌ریزی شده، محدود به ۲۱ میلیون کوین است که این موضوع را می‌توان با توجه به نمودار موجودی در گردش² دریافت. ترکیب موجودی بیتکوین را می‌توان با دسته‌‌بندی آن در زیر گروه‌های مختلف طول عمر بررسی کرد. نمودار زیر، مثالی از ۳ منحنی مرتبط با موجودی است که برای بررسی احساسات³ سرمایه‌گذاران و چرخه‌های بازار استفاده می‌شود. در تصویر ذیل، نمودار نارنجی، آبی و قرمز به ترتیب نشان‌دهنده موجودی در گردش، موجودی کوین‌ها با آخرین جابجایی بیشتر از یک سال گذشته⁴ و موجودی کوین‌های جوان⁵ (کمتر از ۱ سال) است⁶.
موجودی در گردش
این شاخص نشان‌دهنده تعداد کل بیتکوین‌هایی است که از زمان پیدایش در شبکه بیتکوین عرضه شده‌اند. در ابتدا این کوین‌ها به عنوان پاداش برای حل بلاک‌ها توسط ماینرها، در دفتر کل⁷ بیتکوین عرضه می‌شدند. از دسامبر ۲۰۲۱، بیش از ۹۰ درصد بیتکوین‌ها در گردش‌اند و تا زمان نگارش این مقاله (اواخر نوامبر ۲۰۲۲)، حدود ۲ میلیون کوین وارد شبکه نشده که تقریبا ۱۱۸ سال برای استخراج آن طول خواهد کشید و انتظار می‌رود آخرین بیتکوین در سال ۲۱۴۰ میلادی استخراج شود.
موجودی هولدرهای⁸ بالای یکسال
این شاخص موجودی در گردش کوین‌هایی را نشان می‌دهد که بیش از یک سال معامله نشده‌اند. این امر دیدی مناسب در راستای چرخه‌های انباشت و توزیع بیتکوین ارائه می‌دهد. هنگامی که سرمایه‌گذاران تصمیم به انباشت کوین دارند و در این راستا بیتکوین را نگهداری و ذخیره می‌کنند، موجب افزایش سطح نمودار پس از گذشت یکسال می‌شود. بنابراین رشد شاخص به معنای تقاضا در آن لحظه نیست، بلکه بازتاب نگهداری کوین و باور سرمایه‌گذاران به دارایی‌شان است. حال با خرج کردن و توزیع این کوین‌ها توسط سرمایه‌گذاران بلند مدت، شاخص کاهش پیدا کرده و بیتکوین‌هایی که تا کنون توسط این دارندگان نگهداری شده‌اند، از باند سنی قدیمی به باند سنی جوان تغییر پیدا می‌کنند. باید در نظر داشت که با افزایش سکه‌های گم شده، این نمودار رشد پیدا خواهد کرد؛ گم شدن سکه معمولا به دلیل از دست رفتن دسترسی به کلیدهای خصوصی⁹ است. پس به طور کلی می‌توان گفت که:
۱) بعد از یک دوره انباشت توسط سرمایه‌گذاران و انتقال دارایی به کیف پول های سرد جهت نگهداری بیش از یک سال، موجودی این باند سنی افزایش پیدا خواهد کرد. بنابراین می توان گفت که این شاخص نسبت به تغییرات با تاخیر واکنش نشان می دهد.
۲) با فروش و یا جابجایی کوین به صرافی یا حساب‌های دیگر توسط سرمایه‌گذاران بلند مدت، شاخص کاهش پیدا می‌کند. در صورت این اتفاق، باند سنی سریعا به صفر تغییر پیدا می‌کند و نمودار نیز واکنش لحظه‌ای به این تغییر دارد.
عرضه بیتکوین¹⁰
نمودارهای نارنجی و آبی رنگ به ترتیب نشان‌دهنده تعداد کوین‌های جدید استخراج شده توسط ماینرها در هر روز و میانگین ۱۴ روزه آن هستند. نوسانات شاخص به دلیل تغییر در نرخ هش¹¹ در شبکه و تعداد بلوک‌های استخراج‌شده در روز است رخدادهای هاوینگ نیز که هر ۲۱۰,۰۰۰ بلوک (حدودا هر ۴ سال یک بار) انجام می شوند، در تصویر مشخص است که به موجب آن پاداش بیتکوینی استخراج توسط ماینرها نصف می‌شود و از ۵۰ کوین به ۲۵ کوین، سپس به ۱۲.۵ کوین و الی آخر کاهش پیدا می‌کند.
نرخ تورم ¹² و انباشت به جریان ¹³
نرخ تورم در شبکه (نمودار نارنجی) به معنی نسبت بین عرضه بیتکوین‌های تازه استخراج شده و نرخ رشد سالانه موجودی است. طبیعتا در سال‌های اولیه که موجودی در گردش بیتکوین اندک بود، نرخ تورم سالانه نیز بسیار بالا بود. با گذشت زمان و وقوع هاوینگ، نرخ تورم در شبکه دائما در حال کاهش بوده و در نهایت نیز تثبیت خواهد شد. نرخ انباشت به جریان (نمودار آبی) مفهوم عکس نرخ تورم را بیان می‌کند و بیانگر تعداد سال‌های مورد نیاز برای تولید موجودی در گردش با نرخ عرضه فعلی است.
جمع‌بندی تجزیه و تحلیل چرخه‌های بازار بیتکوین
به طور کلی سن کوین‌ها از چرخه‌های بازار بیتکوین پیروی می‌کند. در طول بازارهای صعودی موجودی کوین‌های قدیمی با کاهش مواجه می‌شوند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که سرمایه‌گذاران بلند مدت، کوین‌های خود را خرج کرده و این توزیع را در بین دارندگان جدید بازار انجام می‌دهند.در طول بازارهای نزولی، موجودی کوین‌های قدیمی افزایش پیدا می‌کند و این زمانی رخ می‌دهد که سرمایه‌گذران کوتاه مدت از بازار خارج شده و انباشت تدریجی توسط افرادی که باور بیشتری به بیتکوین دارند آغاز می‌شود. این الگو را می‌توان در موجودی بیتکوین‌هایی که بالای یکسال نگه داشته شده‌اند، مورد بررسی قرار داد. بنابراین بررسی رفتار هولدرهای کوتاه مدت و بلند مدت می‌تواند کمک خوبی برای تشخیص چرخه‌های بازار باشد.
منبع: Glassnode Academy
¹ Node
² Circulating Supply
³ Sentiment
⁴ Supply Last Moved 1yr+ Ago
⁵ Supply Younger than 1yr
⁶ توجه داشته باشید که این نمودار پس از زمان انتشار مقاله دچار تحولاتی داشته و برای مشاهده آخرین وضعیت می‌توان به وبسایت Glassnode مراجعه کرد.
⁷ Ledger
⁸ Holders: به معنی افرادی که دارای کوین هستند.
⁹ Private Key
¹⁰ Issuance
¹¹ Hash Rate
¹² Inflation Rate
¹³ Stock-to-Flow Ratio
