ورود نایک به فیجیتال: تحولی در دنیای مُد و فشن

خلاصه

• مجموعه توکن های غیرمثلی¹ نام تجاری² Nike با در اختیار داشتن بیش از ۷۰% از حجم توانسته اند تا بر حوزه NFT های دنیای مد و فشن تسلط پیدا کنند.
• حجم معاملات مجموعه NFT های شرکت RTFKT از اواسط ۲۰۲۱ به بیش از ۱.۲۵ میلیارد دلار رسیده و مجموعا ۱۷۸ میلیون دلار درآمد داشته که نیمی از این درآمد کل از محل حق مالکیت و امتیاز بوده است.
• Nike قصد دارد در سه ماهه اول ۲۰۲۳ یک پتلفرم ابتکاری Web3 با نام .swoosh را عرضه نماید تا کاربران بتوانند درباره پوشاک مجازی اطلاعات کسب کنند و حتی برای خلق آن ها تعامل و مشارکت داشته باشند.

NFTها در صنعت مُد

با فراگیری دنیای ارزهای دیجیتال، نام های تجاری بزرگ از حوزه کالاهای لوکس تا فعالان خرد در بازار مد به تدریج جذب Web3 شدند، از جمله می توان به نام هایی همچون Nike، Adidas و Gucci اشاره کرد. مجموعه NFT های حوزه مد در ابتدا با تصویر نمایه های غیرمثلی³ راه اندازی شدند و سپس با بهره مندی از ارائه پوشاک های فیزیکی منحصر به فرد توانستند جامعه خود را شکل دهند و سازگاری این نوع از دارایی های دیجیتال را افزایش دهند.

حجم معاملات NFT های حوزه مد در سال ۲۰۲۲ حدودا ۱.۳ میلیارد دلار بود که بخش اعظم آن ناشی از همکاری صورت گرفته بین Nike و شرکت RTFKT بود.
FTFKT شرکتی فعال در حوزه بلاکچین و توکن های غیرمثلی است که طی همکاری با تولیدکنندگان مجموعه پوشاک های منحصر به فرد را خلق می نماید.

سلطه نایک بر حجم معاملات در بخش NFT های مد (حجم هفتگی معاملات طی ۲۰۲۲ و ابتدای ۲۰۲۳)

بسیاری از این شرکت های بزرگ علاوه بر عرضه NFT، مجموعه های فیجیتال⁴ خود را نیز معرفی کرده اند که بیانگر NFT ها با پشتوانه دارایی های فیزیکی است. این محصولات در اکثر مواقع دارای یک تراشه “ارتباط حوزه نزدیک⁵” یا NFC منحصر به فرد هستند و مستقیما به یک NFT در داخل شبکه متصل می شوند. با بهره مندی از این قابلیت می توان اطمینان حاصل کرد که کاربر نهایی یک محصول فیزیکی یکتا دارد و مفهوم تجمل همراه با یک کمیابی قابل راستی آزمایی تجلی پیدا کرده است.
حجم بازار ثانویه نیز تحت سلطه RTFKT است و این مجموعه‌ها ۷۰ درصد از فعالیت‌های معاملاتی را از ابتدای سال ۲۰۲۲ به خود اختصاص داده‌اند.
مجموعه‌های فیجیتال RTFKT دربرگیرنده طیف متنوعی از پوشاک و کفش های واقعیت افزوده تا چمدان های لوکس را دربرمی گیرند.

بیش از ۷۰% از حجم بازار ثانویه فیجیتال در اختیار RTFKT

در رابطه با مجموعه های فیجتال باید مدنظر داشت که معامله گران پس از ضرب NFT یک مدت محدودی زمان دارند تا NFT خود را از گردش خارج و بازخرید نمایند تا بتوان محصول فیزیکی را دریافت کنند. از آنجا که فعالیت در بازار ثانویه تنها طی چند هفته پس از عرضه متوقف می شود، خالقان NFT ها برای ایجاد یک جامعه پایدار، مشارکت ادامه دار و جذب سرمایه گذاران جدید با دشواری روبرو هستند.

پرداخت پاداش برای جذب هواداران

Nike در اواخر ۲۰۲۱ موفق به تصاحب استودیوی RTFKT و پروژه های وابسته آن شد و با این اقدام پرقدرت در دنیای NFT ورود کرد.
CloneX که بدون شک یکی از موفق ترین پروژه های RTFKT است، مجموعه ای از تصویرنمایه های غیرمثلی بود که از طریق همکاری با Nike و سایر هنرمندان و با بهره مندی از اپلیکیشن های متاورسی، ایجاد تجربه های واقعی و ارائه پوشاک فیزیکی توانست اجتماعی از هواداران را شکل دهد.
این مجموعه در سال ۲۰۲۲ بیش از ۶۵% از حجم معاملات NFT های برند Nike را در اختیار داشت.

سهم ۶۵ درصدی CloneX از حجم معاملات NFT های نایک

نایک از زمان ورود خود به دنیای Web3 در سال ۲۰۲۱ توانسته ۱۶ مجموعه NFT را از طریق ایردراپ به هواداران خود عرضه نماید و ۵۲ میلیون دلار ارزش خلق کند که ۳۰% از این رقم مستقیما به مصرف کنندگان رسیده و مابقی تحت عنوان حق امتیاز به خالقان اختصاص پیدا کرده است.
بسیاری از پروژه ها، حتی آن ها که در حوزه NFT فعال نیستند، ترجیح می دهند تا با عرضه ایردراپ و ارائه پاداش یک جامعه هواداری پایدار را شکل دهند تا کاربران برای مدت زمان بیشتری پروژه را همراهی کنند. مجموعه NFT های RTFKT توانسته اند از اواسط ۲۰۲۱ بیش از ۱.۲۵ میلیارد دلار حجم معاملاتی و حدود ۱۷۸ میلیون دلار درآمد کل داشته باشند که نیمی از این درآمد ناشی از حق امتیازها و مالکیت بوده است. لازم به ذکر است که بیش از ۸۵% از حجم معاملات در پلتفرم OpenSea بوده؛ متوسط نرخ حق امتیاز برای مجموعه های برند Nike طی سال ۲۰۲۲ از ۶% به ۲% کاهش پیدا کرد.

کاهش حجم معاملات NFT های نایک پس از تصاحب RTFKT

علیرغم ایردراپ های متناوب، Nike و RTFKT نتوانسته اند که سقف حجم معاملات خود را پس از اعلام همکاری شان در اواخر ۲۰۲۱ بشکنند. حجم معاملات مجموعه CloneX در اواخر ۲۰۲۲ عملکرد ضعیفی نسبت به متوسط شرکت های فناوری داشت که بیانگر از دست رفتن پتانسیل تعامل هواداران است.
گرچه مجموعه های فیجیتال در مقایسه با سایر مجموعه های حوزه مد موفقیت بهتری داشته اند، اما Nike اکنون تمرکز خود را از بازار رمزارزها برداشته و به نسل بعدی کاربران Web3 توجه دارد.

طرح های آتی Nike برای توسعه فیجیتال

Nike تا کنون با بهره مندی از فناوری بلاکچین برخی از مشکلات خود در دنیای واقعی را حل کند؛ برای مثال جلوگیری از جعل محصولات با NFT های قابل راستی آزمایی و ارتقاء مدل کسب و کار.
این شرکت پلتفرم Web3 خود با نام .swoosh را در سه ماهه اول ۲۰۲۳ معرفی خواهد کرد که به هواداران کمک می کند تا علاوه بر کسب دانش، در زمینه خلق پوشاک و کفش های مجازی همکاری داشته باشند.
خالقان NFT ها نیز از طریق این پلتفرم به حق امتیاز خود خواهند رسید و حتی می توانند برخی از محصولات خود را به دارایی فیزیکی تبدیل کنند. پروژه .swoosh در حقیقت در راستای جنبش ایجاد هویت با نایک شکل گرفته که در جستجوی کسب بازخورد و تعامل بیشتر با هواداران است. استفاده از پلتفرم .
swoosh در ابتدا محدود به برخی از هواداران خواهد بود تا بتوانند با بهره مندی از پتانسیل های درون شبکه به موفقیت برسند.
موفقیت پروژه .swoosh باعث تشویق سایر سازمان برای حضور در این حوزه خواهد بود؛ گرچه جنبه های فنی آن همچنان دارای ابهام بوده و درباره چگونگی همکاری برای طراحی محصولات، سهم خالقان از حق امتیاز و چارچوب قانونی مالکیت تفاهم نظر وجود ندارد.
 باید دید که پروژه

swoosh تا چه حد موفق به جلب نظر فعالان سایر بازارها (به غیر از رمزارزها) می شود و چه تجربه ای را برای ادغام فناوری بلاکچین با الگوهای تجاری Web2 به ارمغان می آورد.

منبع

messari

¹ Non-Fungible Tokens | NFTs

² Brand

³ NFT Profile Pictures | PFP

⁴ Phygital: Physical + Digital

⁵ Near Field Communication | NFC