روانشناسی معامله گری: بخش ۲ – اشتباهات رایج معامله گران

هیچ معامله گری نمی‌تواند همیشه عملکردی درست داشته باشد. همه ما گاهی دچار اشتباه می‌شویم، اما نیازی نیست خود را برای این اشتباهات سرزنش کنید، زیرا اغلب روش خوبی برای یادگیری هستند. البته با شناخت تله‌های رایجی که سایر معامله گران را به دام می‌اندازند، می‌توانید احتمال اشتباهات خود را کاهش دهید. به همین جهت، در ادامه به معرفی برخی از خطاهای رایج معامله گری می‌پردازیم تا بتوانید از اشتباهات دیگران درس بگیرید و از آن‌ها اجتناب کنید.

۱. عدم آمادگی کافی

بنجامین فرانکلین می‌گوید: «اگر در آماده‌سازی شکست بخورید، برای شکست خوردن آماده می‌شوید». در دنیای معامله گری، این شکست می‌تواند ضربه مالی بزرگی به شما وارد کند، به همین دلیل به سود شماست که پیش از ورود به بازارهای مالی، خود را آماده کنید. برای اطمینان از آمادگی خود، این موارد را در نظر داشته باشید:

• از مجموعه متنوعی از منابع موجود – از جمله کتاب‌ها، دوره‌ها، کنفرانس‌های معامله گری، اینترنت – استفاده کنید تا از آخرین راهکارها و تکنیک‌های معاملاتی آگاه شوید.
• زمان کافی را به درک بازارهای مالی مورد علاقه خود، شیوه کار آن‌ها و رفتارهایی که بروز می‌دهند اختصاص دهید.
• مطابق با اهداف معامله گری، مهارت‌ها، دانش و ریسک‌پذیری خود، یک برنامه معاملاتی طراحی کنید.
• با یک حساب آزمایشی معامله گری را تمرین کنید. با این کار می‌توانید به استفاده از پلتفرم معاملاتی عادت کنید و استراتژی‌های خود را در یک بستر امن به آزمایش بگذارید.

ممکن است معامله گران باتجربه و موفقی را بشناسید که این کار را آسان جلوه می‌دهند، اما متاسفانه نمی‌توانید برای معامله گری فقط یک پوزیشن را باز کنید و منتظر سود شوید – میزانی مهارت و دانش برای انجام این کار ضروریست. بسیاری از معامله گران تازه‌کار با اعتمادبه‌نفس کاذب شتاب‌زده وارد بازارها می‌شوند و سزای آن را نیز می‌بینند. مانند آن‌ها نباشید!

۲. دنبال نکردن برنامه معاملاتی

فرض کنید که می‌خواهید از ژنو به نیویورک سفر کنید؛ آیا همان لحظه بدون تحقیق درباره مسیر خود و چک کردن موجودی بلیط از خانه بیرون می‌زنید؟ اگر از قبل برنامه‌ریزی نداشته باشید، احتمالا هیچگاه به مقصد خود نخواهید رسید. ورود به معاملات بدون برنامه نیز به همین شکل شما را به دردسر می‌اندازد. در مقاله آموزشی «استراتژی معاملاتی و مدیریت ریسک در بازار فارکس» روش طراحی برنامه معاملاتی را با جزئیات کامل شرح دادیم. در ادامه آن، باید مسیری که برای خود ایجاد کرده‌اید را دنبال کنید.

ممکن است هرروز وسوسه شوید که برنامه معاملاتی خود را نادیده بگیرید و فقط کمی بیشتر در یک معامله بمانید یا حجم بیشتری به معامله‌ای اختصاص دهید. اما اگر واقعا برای طراحی برنامه معاملاتی خود وقت گذشته‌اید، پس باید ایمان داشته باشید که مناسب‌ترین رویکرد برای شماست. البته حتی بهترین برنامه‌های معاملاتی هم تنها یک راهنما هستند، اما هرچقدر راهنمای شما بهتر باشد، بهتر می‌توانید آن را دنبال کنید و در طولانی‌مدت شانس بیشتری برای موفقیت خواهید داشت.

۳. تکیه بیش از حد بر نرم‌افزارها

بیشتر افراد از نوعی تکنولوژی برای کمک به معاملات خود استفاده می‌کنند. برای مثال، ممکن است از الگوهایی برای بررسی چارت ها استفاده کنید یا اعلان‌ها و الگوریتم‌های اتوماتیک را به عنوان دستورالعمل معامله به کار بگیرید. اما، هرچقدر که این ابزارها مفید باشند، باید به خاطر داشته باشید که تنها ابزار هستند و باید عاقلانه استفاده شوند.

همانطور که گاهی ممکن است مسیریاب خودرو شما را به جریان عمیق آب هدایت کند چون نمی‌داند که رودخانه طغیان کرده است، تکنولوژی معامله‌گری نیز نباید کورکورانه دنبال شود. لازم است که همچنان دید خود را باز نگه دارید و واکنشی عاقلانه به نشانه‌هایی که می‌بینید داشته باشید. پس ضروری‌ست که هنگام استفاده از تکنولوژی‌هایی مانند نرم افزار های نمودارساز یا سایر ابزارهای تحلیلی، مفاهیم زمینه‌ای را بشناسید و منطق داده‌هایی که از تابلو دریافت می‌کنید را درک کنید. با این کار می‌توانید دید بازتری داشته باشید و از اشتباهات غیرضروری اجتناب کنید.

۴. ثبت نکردن داده‌های معاملات

آیا معامله اول خود را به خاطر دارید؟ سومی یا پنجمی را چطور؟ اگر در معامله گری تازه‌کار هستید، ممکن است جزئیات هنوز در ذهن شما شفاف باشند؛ اما پس از گذشت چند ماه، آیا همچنان خواهید توانست هر قدم و تصمیم را با جزئیات شرح دهید؟

اگر یک ژورنال معاملاتی نداشته باشید، به احتمال زیاد این اطلاعات را از دست خواهید داد؛ و اگر به یاد نیاورید که چه کارهای درستی انجام داده‌اید، چطور می‌توانید آن‌ها را بازسازی کنید؟ همچنین، اگر ندانید که کجا اشتباه کرده‌اید، به راحتی این اشتباه را تکرار خواهید کرد. ژورنال معاملاتی به شما اجازه می‌دهد تجارب خود با دیدگاه جدیدی به گذشته بررسی کنید و از آن‌ها درس بگیرید.

ژورنال معاملاتی شما باید جزئیات هر معامله، دلیل انجام آن و همه عواملی که بر آن تأثیرگذار بودند، از جمله احساسات شما را در خود جای دهد. با گسترش تاریخچه معاملات شما، الگوهایی شناسایی خواهید کرد و پی می‌برید که چه استراتژی‌هایی برایتان مؤثر هستند. ثبت دقیق سوابق تصمیمات معاملاتی و نتایج آن‌ها به شما کمک می‌کند از تکرار اشتباهات خود در آینده اجتناب کنید. ژورنال معاملاتی ابزاری بسیار قدرتمند است، اما متاسفانه نادیده گرفتن آن یکی از رایج‌ترین و گزاف‌ترین اشتباهات معامله گران به شمار می‌رود.

۵. زمانبندی نامناسب

زمانبندی نقشی حیاتی در معامله گری خوب دارد. باید زمان ورود و خروج خود به بازار را بی‌نقص برنامه‌ریزی کنید تا سود را به حداکثر برسانید یا ضررهای خود را حداقل نگه دارید. اشتباه در زمان‌بندی در معامله گران تازه‌کار رایج است، اما چطور می‌توان از آن اجتناب کرد؟ با اینکه زمان‌بندی درست یک علم دقیق نیست، ابزارهایی هستند که به شما کمک می‌کنند در زمان مناسب عمل کنید:

• تحلیل نمودار به شما کمک می‌کند سناریوهای احتمالی را با پی بردن به الگوهای بازار پیشبینی کنید.
• برنامه معاملاتی به شما کمک می‌کند استراتژی خود را مشخص کنید، که موجب می‌شود کمتر بی‌فکرانه عمل کنید.
• استفاده از Stop و limit به شما اجازه می‌دهد بدون نیاز به بررسی مداوم بازارها به کارهای خود برسید.

۶. در ضرر در معامله ماندن

بدیهی‌ست که گاهی اوقات همه چیز طبق نقشه شما پیش نرود و یکی از معاملات شما دوره‌ای طولانی از ضرر را تجربه ‌کند. بعضی مواقع می‌توانید تا پایان بحران صبر کنید تا در نهایت به سود برسید، اما گاهی اوقات بهتر است پیش از بدتر شدن شرایط آن را رها کنید. اما چطور می‌توانید تشخیص دهید که آیا باید پوزیشن را حفظ کنید یا نه؟ به مثال زیر دقت کنید:

جک و ریچارد هم‌زمان پوزیشن‌هایی بلندمدت در FTSE100 گرفته‌اند؛ اما متاسفانه زمان اشتباهی برای خرید انتخاب کرده‌اند، زیرا شاخص آن روز در حال نزول است و ضرر این دو هر لحظه بیشتر می‌شود.

ریچارد عادت دارد به صورت غریزی معامله کند و حسی به او می‌گوید که FTSE به زودی رشد خواهد کرد. او حد ضرر تعیین نمی‌کند و ترجیح می‌دهد بازار را بررسی کند و لحظه‌ای تصمیم بگیرد. حالا مقدار ضرر در معامله FTSE او را مضطرب کرده، اما به خود می‌گوید که اگر آرامش خود را حفظ کند همه چیز درست خواهد شد.

از طرفی دیگر، جک رویکردی منضبط به معامله گری دارد. او یک برنامه معاملاتی طراحی کرده تا نقشه کلی استراتژی خود را مشخص کند و هنگام بستن پوزیشن‌ها این راهنما را دنبال می‌کند. او همچنین یک ژورنال معاملاتی دارد و به تصمیم‌های معاملاتی پیشین خود رجوع می‌کند. جک یک حد ضرر نیز تعیین کرده تا اگر میزان ضرر او به حد غیر قابل قبولی رسید، معامله FTSE را به طور اتوماتیک ببندد.

به نظر شما کدام تحلیل گر عاقلانه‌تر تصمیم می‌گیرد که از معامله FTSE خارج شود یا خیر؟ جواب قطعا جک است. با اینکه غریزه می‌تواند در معامله گری نقش داشته باشد، افراد حرفه‌ای اتفاق نظر دارند که رویکری منظم و اصولی کلید موفقیت مداوم است؛ مخصوصا برای افرادی که تجربه کمتری دارند. تصمیم درست برای هر معامله ممکن است برای هر شخص متفاوت باشد، اما اگر از ابزارهای مناسب برای تصمیم‌گیری بی‌طرفانه استفاده کنید، احتمال بیشتری وجود دارد که در نهایت از تصمیم خود راضی باشید.

۷. افراط و تفریط در فعالیت

از آنجا که معامله‌گران برای انتخاب بازارهای مالی و سوژه‌های معامله بی‌نهایت گزینه در مقابل خود دارند، معمولا با مشکل حوصله سررفتگی مواجه نخواهند شد. البته گاهی اوقات رسیدن به تعادل کار آسانی نیست، زیرا در یک سوی بازه، ممکن است سعی کنید دستی در همه چیز داشته باشید و در طرف دیگر، ترجیح دهید تنها به آنچه خوب می‌شناسید پایبند بمانید. با اینکه زیاد دور شدن از منطقه امن شما یا تقسیم افراطی سرمایه‌ می‌تواند خطرناک باشد، نباید در محدود کردن گزینه‌های خود نیز افراط کنید. فقط به خاطر داشته باشید که هر چقدر سرمایه‌های متنوع‌تری برای معامله انتخاب کنید، باید زمان بیشتری نیز به بررسی عواملی که بر هر یک از آن‌ها تأثیر می‌گذارند اختصاص دهید.

۸. درک اشتباه روندها

فرض کنید که سهام Dow Jones مدت زیادیست که روند صعودی پایداری داشته، تا زمانی که یک گزارش مالی بدتر از حد انتظار موجب افت روند آن می‌شود. آیا این واکنش یعنی شاخص وارد یک روند نزولی شده است؟

معامله گران بی‌تجربه فرض را بر این می‌گیرند که جواب مثبت است، اما احتمال کمی وجود دارد که اینطور باشد. به طور کلی، این امر تحت تأثیر عوامل کلان اقتصادی قرار می‌گیرد تا رویدادهای اقتصادی یا سیاسی منفرد. پس در این مثال احتمال دارد که Dow پس از فروکش کردن نوسانات اولیه، دوباره روند صعودی خود را از سر بگیرد.

نرم‌افزارهای زیادی برای تحلیل روندهای بازار در اختیار شما قرار گرفته‌اند و اگر به درستی از آن‌ها استفاده کنید، ابزار مفیدی برای شما خواهند بود. فقط باید حواستان باشد که فرق بین عوامل تأثیرگذار کوتاه‌مدت و بلندمدت را تشخیص دهید، زیرا ممکن است هم‌راستا نباشند.

نتیجه گیری

حالا که اشتباهات رایج معامله گران را می‌شناسید، می‌توانید با اطمینان خاطر بیشتری به دنیای معامله گری قدم بگذارید و از خود در برابر ضررهای غیرضروری و شایع محافظت کنید. در این محتوای آموزشی دو بخشی، اصول روانشناسی معامله گری را فرا گرفتید و می‌‌توانید این ابزار ضروری را برای موفقیت خود به کار ببرید.

منبع: IG