خلاصه
- اثبات کار فیزیکی مکانیسم جدیدی از توزیع توکن است که به مشارکتکنندگان برای تکمیل کار فیزیکی قابل راستی آزمایی در دنیای واقعی پاداش میدهد.
- پروتکلهای متعددی از بستر اثبات کار فیزیکی برای تشویق مشارکت سمت عرضه در ساخت شبکههای سختافزاری استفاده میکنند که شامل شبکههای بیسیم، تحرک، محیط زیست و پردازش و ذخیره سازی می گردد.
- پروتکلهای اقتصادی رمزارزها در زمینه ایجاد انگیزه و هماهنگی فعالیتهای انسانی فوقالعاده قوی هستند و برای توسعه شبکههای سختافزاری و زیرساخت غیرمتمرکز دنیای واقعی مفید می باشند.
- پروتکلها با استفاده از بستر اثبات کار فیزیکی میتوانند مشارکتکنندگان را تشویق به ساخت سمت عرضه شبکههای خود نمایند، تا جایی که استفاده از آنها برای کاربران نهایی جذاب باشد.
مقدمه
منتقدان ارزهای دیجیتال به ویژه طی دوره های خرسی بازار از تمام توان خود برای زیر سوال بردن این صنعت استفاده می کنند و عدم معرفی کاربردهای واقعی در آن را هدف قرار می دهند. این انتقاد تا حدی قابل قبول است، گرچه باید به مزایایی از جمله نوآوری در جریان سرمایه، استفاده از پول دیجیتال و غیرحاکمیتی، حذف واسطه ها و رفع انحصار هم توجه کرد.
پروتکل های رمزنگاری در تلاش هستند که با معرفی پروژه هایی با قابلیت استفاده در دنیای فیزیکی این حوزه دیجیتال را گسترش دهند و تا حدی نیز موفق بوده اند.
پروتکل های اقتصادی رمزارزها میتوانند شبکههای زیرساخت و سختافزاری دنیای واقعی را از طریق ایجاد هماهنگی بین قابلیت های فناوری بلاکچین توسعه بدهند و به جای یک نهاد واحد و متمرکز، از میلیونها فرد مستقل برای ایجاد و اجرای زیرساختهای بدون نیاز به اعتماد و مجوز و برنامه ریزی استفاده کنند. شرکت سرمایه گذاری Multicoin این حوزه را تحت عنوان “اثبات کار فیزیکی¹” یا PoPW معرفی کرده که کاربران در ازای انجام کار فیزیکی قابل راستی آزمایی، مانند استقرار هاتاسپات نسل پنجم، پاداش دریافت می نمایند.
این نوع پروتکل ها با صحت سنجی وضعیت دستگاه ها و تجهیزات و نیز بر اساس قوانین از پیش تعیین شده ای به کاربران پاداش می دهند. بسیاری از پروتکل های PoPW تا کنون موفق شده اند تا صدها هزار مشارکت کننده از سراسر جهان را هماهنگ و هدایت کنند و در حوزه هایی از جمله شبکه های بی سیم²، تحرک³، محیط زیست⁴ و پردازش و ذخیره سازی⁵ استفاده نمایند.
آشنایی با حوزه اثبات کار فیزیکی
شبکه های زیرساخت به دو گروه اصلی مثلی⁶ و غیرمثلی⁷ تقسیم می شوند.
شبکههای زیرساخت مثلی از دستگاههای سختافزاری با سازگاری مکانی استفاده می کنند. پروتکل های پردازش و ذخیره سازی به دلیل عدم وابستگی به موقعیت مکانی قرارگیری سرورها و نودها در این گروه جای می گیرند. یک ترابایت فضای ذخیرهسازی در هنگکنگ برابر با یک ترابایت فضای ذخیرهسازی در سنگاپور است.
در مقابل، مکان قرارگیری هات اسپات شبکه های بی سیم اهمیت دارد و به همین این نوع سخت افزارهای وابسته به مکان در گروه شبکه های غیرمثلی قرار می گیرند. پروژه های متعددی در بخش PoPW در حال توسعه هستند که عمدتا در مراحل اولیه قرار دارند و بیشتر به صورت اپلیکیشن بر روی لایه اول ها (L1s) اجرا شده اند.
بنابراین، بخش PoPW را با توجه به پیشرفت های صورت گرفته تا کنون می توان به صورت زیر گروه بندی کرد:
- شبکههای بیسیم
- تحرک
- زیستمحیطی
- پردازش و ذخیرهسازی
شبکههای بیسیم
Helium و Pollen Mobile دو پروتکل مشهور فعال در فضای بیسیم غیرمتمرکز⁸ (DeWi) هستند. Helium از اینترنت اشیا (IoT) و شبکه نسل پنجم (۵G) استفاده می کند، در حالی که Pollen Mobile به طور خاص بر ۵G تمرکز دارد. این پروتکلها مشارکتکنندگان در سمت عرضه (اپراتورهای هاتاسپات) را با پرداخت توکن به عنوان پاداش به تامین پوشش دهی در شبکه تشویق میکنند.
علاوهبراین، مشارکتکنندگان برای انتقال دادهها از طریق هاتاسپاتهایشان کارمزد دریافت مینمایند.
تحرک
تحرک به صنعت حملونقل افراد و کالاها اشاره دارد؛ دو شبکه در حال توسعه در این بخش عبارتند از Hivemapper و DIMO
شبکه Hivemapper یک نقشه غیرمتمرکز است که توسط استفاده کنندگان از دوربین های داشبوردی تولید می شود. این پروتکل به تامین کنندگان سمت عرضه (استخراجکنندگان نقشه) برای رانندگی یا پیادهروی با دوربین داشبوردی و مشارکت در تهیه نقشه شبکه پاداش میدهد.
شبکه DIMO به کاربران این امکان را می دهد که مالک داده های بدست آمده در حوزه تحرک باشند و از آن ها برای خدمات و اپلیکیشن های تامین مالی خودرو، بیمه، نگهداری و غیره استفاده کنند.
تامین کنندگان سمت عرضه (استخراجکنندگان داده) برای اتصال یک دستگاه سختافزاری به خودروهایشان و مشارکت ارائه داده ها به شبکه پاداش دریافت میکنند.
محیط زیست
WeatherXM یک شبکه هواشناسی غیرمتمرکز و پشتیبانی شده توسط یک شبکه توزیعی دستگاههای سختافزاری است. تامین کنندگان سمت عرضه (اپراتورهای ایستگاههای هواشناسی) در این شبکه به ازای راه اندازی یک ایستگاه کوچک و ارائه خدمات هواشناسی دقیق پاداش دریافت می کنند.
PlanetWatch یک شبکه غیرمتمرکز شامل حسگرهای کیفیت هوای جهان است. این پروتکل به تامین کنندگان سمت عرضه (اپراتورهای حسگرها) برای مخابره لحظه ای کیفیت هوا در شبکه پاداش میدهد.
پردازش و ذخیرهسازی
گروه پردازش و ذخیره سازی از نظر استفاده از شبکه و درآمدزایی دارای بالغ ترین پروتکل ها در حوزه PoPW است. برای مثال، Filecoin و Arweave دو شبکه ذخیرهسازی با مدلهای مختلف هستند. Filecoin از یک مدل ذخیرهسازی مبتنی بر قرارداد استفاده میکند، درحالیکه Arweave از یک مدل ذخیرهسازی دائمی بهره میبرد.
تامین کنندگان سمت عرضه (ارائهدهندگان فضای ذخیرهسازی) در هر دو پروتکل به واسطه دریافت توکن های پاداش به تخصیص فضاهای ذخیرهسازی فیزیکی برای داده ها و اطلاعات تشویق می شوند.
Render Network یک پلتفرم توزیع شده رندرینگ⁹ GPU (واحد پردازش گرافیکی) است. بر اساس مدل اقتصادی پیشنهاد شده برای توکن این شبکه، تامین کنندگان سمت عرضه (اپراتورهای نودها) با اختصاص GPU سخت افزاری خود به شبکه و تکمیل رندرینگ پاداش دریافت خواهند کرد.
ضرورت استفاده از بلاک چین در توسعه زیرساخت
ساخت یک شبکه فیزیکی مقیاس بزرگ به دلیل هزینههای سرمایهای قابلتوجه و پشتیبانی پیچیده از دیرباز نیازمند همکاری شرکت های بزرگ است. این امر معمولاً منجر به این میشود که تعدادی از شرکتها ساختار قیمتگذاری را کنترل و شرایط استفاده را برای کاربر نهایی محدود کنند و از ایجاد یک بازار آزاد جلوگیری نمایند.
پروتکلهای اقتصادی رمزارزها این وضعیت را متحول کرده و به اشخاصی که در سراسر جهان حضور دارند اجازه میدهند که شبکهای را به صورت جمعی و بدون نیاز به مجوز و اعتمادسازی راه اندازی نمایند.
مقرون به صرفه بودن این نوع از شبکه ها با بررسی توزیع هزینههای مربوط به ساخت و نگهداری شبکه بین مشارکتکنندگان سمت عرضه مشخص می شود.
برای مثال می توان به پلتفرم ذخیرهسازی غیرمتمرکز Filecoin اشاره کرد که نشاندهنده مزیتهای استفاده از رویکرد بلاکچین غیرمتمرکز در مقایسه با رویکرد متمرکز برای زیرساختها (مثلاً، Amazon S3) است. تامین کنندگان فضای ذخیرهسازی در Filecoin در ازای اختصاص فضا به شبکه توکنهای پاداش دریافت میکنند.
ظرفیت ذخیره داده در این پلتفرم در کمتر از دو سال به ۱۷ اکسبی بایت¹⁰ (EiB) رسیده و لازم به ذکر است که به جای دریافت یک نرخ ثابت، امکان قیمت گذاری برای ذخیره سازی توسط مشارکت کنندگان در شبکه وجود دارد.
اگر Filecoin یک نهاد متمرکز بود، با بدست آوردن چنین میزان محبوبیتی به طور قطع به سمت برداشت از درآمد شبکه می رفت، حال آنکه در وضعیت فعلی تمام ارزش آن متعلق به شبکه است.
مزایای استفاده از پروتکل های رمزنگاری برای زیرساختها
توشر جین (Tushar Jain)، شریک مدیریتی در شرکت Multicoin بر این باور است که استفاده از پروتکلهای اقتصادی رمزارزها برای شبکههای زیرساخت دو مزیت کلیدی دارد: امکان مقیاس پذیری سریع شبکهها در سطح جهانی و عرضه یک سیستم تحت مالکیت مشارکت کنندگان (و نه گروهی از سهامداران).
این پروتکل ها به افراد اجازه می دهند تا شبکه های بدون نیاز به مجوز را در سراسر جهان و به صورت موازی ایجاد کنند و در صورت داشتن دانش تخصصی، زیرساخت های مورد نیاز در مقیاس بازار منطقه ای خود را اجرا نمایند. این افراد در ازای ارائه خدمات به شبکه با دریافت توکن های پاداش در مالکیت شبکه سهم پیدا می کنند و برای ادامه انجام کار تشویق می شوند.
کسب درآمد غیرفعال از این پروتکل ها برای افراد مشارکت کننده در شبکه امکان پذیر شده؛ علاوه بر این، کسب و کارها نیز می توانند از فرصت های کارآفرینی موجود در این حوزه بهره مند شوند.
مایک زایکو (Mike Zajko)، هم بنیانگذار شرکت سرمایه گذاری Lattice، بر این باور است که کسب و کارها می توانند با کمی سرمایه اولیه و دانش عملیاتی نمایندگی خود در دنیای بلاکچین را ایجاد نمایند و از طریق ارائه خدمات به پروتکل ها و جامعه توسعه پیدا کنند.
Hexagon Wireless نمونهای از کسبوکارهای فعال در فضای DeWi است که از دانش فنی و روابط خود برای استقرار سختافزارهای دو شبکه Helium و Pollen Mobile استفاده میکند و رشد DeWi را سرعت بخشیده است.
چرخه اقتصادی
پاداش توکن مشوق خوبی برای ایجاد زیرساخت در دنیای واقعی و رفع مشکل ایجاد هماهنگی است. شبکه Helium توانست طی یک سال این موضوع را اثبات کند و یک شبکه توزیعی اینترنت اشیا (IoT) را با بیش از ۹۰۰ هزار هات اسپات فیزیکی در ۱۷۰ کشور مستقر نماید.
چرخه اقتصادی اثبات کار فیزیکی یا PoPW به شرح زیر است که با ارائه پاداش به کاربران پس از و راستی آزمایی یک فعالیت فیزیکی در دنیای واقعی آغاز می شود:
مشارکتکنندگان سمت عرضه با پاداش توکنهای تورمی تشویق میشوند و فعالیت مشخصی را که برای رشد شبکه مورد نیاز است، به انجام می رسانند. این پاداشها در حقیقت به صورت یارانه عمل کرده و پیش از اجرای شبکه و کسب درآمد پایدار از جانب تقاضا، از عرضه کنندگان حمایت می کنند.
با رشد شبکه، توسعهدهندگان و ارائه دهندگان محصولات جذب آن می شوند؛ از طرف دیگر، تامین کنندگان شبکه به دلیل دریافت یارانه می توانند خدمات خود را با قیمت کمتر عرضه کنند که این نیز باعث جلب بیشتر کاربران نهایی می گردد.
کاربران نهایی در ازای استفاده از خدمات شبکه هزینه پرداخت می کنند که باعث افزایش درآمد پروتکل و مشارکتکنندگان سمت عرضه میشود. این فرآیند تکرار شوند در نهایت موجب جذب بیشتر مشارکتکنندگان سمت عرضه و سرمایهگذاران میگردد.
ارزش پروتکل معمولا از طریق الگوی ایجاد توزان بین ضرب و سوزاندن توکن¹⁴ حفظ می شود. برای مثال، با افزایش استفاده از شبکه و کاهش عرضه به دو دلیل سوزاندن توکن یا استیک آن، قیمت توکن نیز رشد می کند. بهای بالاتر توکن خود موجب جذب بیشتر مشارکتکنندگان در سمت عرضه شده و چرخه بی نقصی را ایجاد می کند.
در حقیقت، چرخه اقتصادی PoPW مشکل شناخت علت و معلولی را حل میکند. پروتکل ها با استفاده از پرداخت پاداش میتوانند مشارکتکنندگان را تشویق به توسعه سمت عرضه نمایند، تا جایی که کاربران نهایی آن را برای استفاده جذاب تشخیص دهند. در نتیجه می توان گفت که پروتکل ها از شتاب اولیه لازم برای پذیرش و رقابت با شرکت های Web2 برخوردار هستند.
جمع بندی
اثبات کار فیزیکی یا PoPW ارائه دهنده مکانیزم نوینی از توزیع توکن است و به عقیده تحلیلگران می تواند محرک مشاهده یک بازار صعودی در دنیای ارزهای دیجیتال باشد. همانطور که در تصویر مشاهده می شود، هر یک از مکانیزم های پیشین توزیع توکن با یک بازار صعودی همراه شده است: اثبات کار¹² در ۲۰۱۳، عرضه اولیه کوین¹³ در ۲۰۱۷، عرضه اولیه صرافی¹⁴ در ۲۰۱۹، استخراج نقدینگی¹⁵ در تامین مالی غیرمتمرکز¹⁶ در ۲۰۲۰ و توکن های غیرمثلی¹⁷ در ۲۰۲۱. در صورتی که این فرضیه درست باشد، مکانیزم بعدی می تواند مشاهده یک بازار گاوی را تسهیل نماید.
با توجه به موفقیت اثبات کار فیزیکی در بسیاری از بخش ها و توانایی آن برای ایجاد ارزش در زمینه توسعه زیرساخت در جهان، این احتمال وجود دارد که PoPW آغازکننده چرخه بعدی بازار باشد.
منبع
¹ Proof of Physical Work
² Wireless Network
³ Mobility
⁴ Environment
⁵ Compute & Storage
⁶ Fungible
⁷ Non-fungible
⁸ Decentralized Wireless | DeWi
⁹ Rendering: فرآیند تولید یک تصویر یا ویدیو از یک مدل دو یا سه بعدی؛ مورد استفاده در معماری، شبیه سازی، بازی های ویدیویی و غیره.
¹⁰ اکسبی بایت (Exbibyte) یک واحد اندازه گیری ظرفیت داده است و معادل ۲۶۰ بایت می باشد.
¹¹ Burn & Mint Equilibrium | BME
¹² Proof of Work | PoW
¹³ Initial Coin Offering | ICO
¹⁴ Initial Exchange Offering | IEO
¹⁵ Liquidity Mining
¹⁶ Decentralized Finance | DeFi
¹⁷ Non-fungible Tokens | NFTs
ممنون