شبکه زیر ساخت های فیزیکی غیرمتمرکز یا DePIN چیست؟

 شبکه‌ زیرساخت های فیزیکی غیرمتمرکز¹ سطح بعدی در تکامل شبکه‌های مبتنی بر رمزنگاری هستند. شبکه های DePIN با تکیه بر موفقیت پروتکل‌های غیرمتمرکز در ایجاد هماهنگی و تشویق به فعالیت در حوزه دیجیتال، از پروتکل‌های اقتصاد رمزارزها برای استقرار زیرساخت‌های فیزیکی و شبکه‌های سخت‌افزاری در دنیای واقعی استفاده می‌کنند. DePIN را با عناوین دیگری نیز معرفی می کنند، از جمله: اثبات کار فیزیکی²، شبکه زیرساخت های فیزیکی با مشوق توکن³ و شبکه های ⁴EdgeFi. شبکه های DePIN از انواع بلاکچین ها برای هماهنگی و سازماندهی میلیون ها نفر برای استقرار و اجرای زیرساخت های برنامه ریزی شده و بدون نیاز به اعتماد⁵ و مجوز⁶ استفاده می کنند. این ساختار پایین به بالا⁷ در مقایسه با الگوهای بالا به پایین⁸ متمرکز عادلانه تر و کارآمدتر هستند.

شبکه زیرساخت های فیزیکی غیرمتمرکز

(چرخه DePIN: ایجاد تشویق برای مشارکت کنندگان در سمت عرضه زیرساخت ها با پاداش های توکنی > رشد عرضه و جذب توسعه دهندگان و کاربران > جذب بیشتر ارائه دهندگان خدمات با ایجاد درآمد از استفاده کنندگان از شبکه > ایجاد ارتباط بین استفاده از شبکه و قیمت توکن ها بر اساس الگوی تعیین شده توسط پروتکل)

جنبه های متمایز DePIN:

• سخت‌افزار جمع‌سپاری شده: مقرون به‌صرفه‌تر
• مالکیت جمعی: ادغام مشوق‌ها، پاداش به کاربران
• عمومی کردن دسترسی: بدون نیاز به مجوز و ضد سانسور

ابعاد رقابتی DePIN:

• برتری از نظر جنبه های مالی: کاهش CapEx و OpEx
• سیستم‌های مالی تعبیه‌شده: پرداخت‌های همتا به همتا (P2P)
• اختصاصی وب۳: استفاده از ابزار و اپلیکیشن‌های قابل‌ترکیب
• کاهش موانع ورود: تحول در صنایع یکنواخت؛ افزایش رقابت و رشد نورآوری

الگوی اقتصادی DePIN راهکاری بهینه برای حل معضلات علت و معلولی رایج در شبکه های سخت افزاری سنتی را حل می کند. یک پروتکل می تواند با ارائه پاداش در قالب توکن های کریپتویی، افراد را به راه اندازی و مدیریت سمت عرضه شبکه تشویق نماید تا جایی که کاربران نهایی استفاده از خدمات آن را جذاب و کاربردی ببینند. در نتیجه می توان گفت که DePIN با بهره مندی از یک سیستم پاداش می تواند شتاب اولیه لازم برای رقابت با شرکت های Web2 و پذیرش آن ها را فراهم نماید. عبور از الگوهای سنتی و متمرکز استقرار زیرساخت می تواند سطح جدیدی از بهره وری، ایمنی و تاب آوری را ارائه نماید و در عین حال مقرون‌به‌صرفه تر باشد.

راهنمای بخش DePIN

بخش DePIN دربرگیرنده پروتکل‌هایی است که با هدف ایجاد تحول در صنعت چند میلیارد دلاری و سنتی زیرساخت شکل گرفته اند و می تواند به چهار گروه اصلی تقسیم شود:  

• شبکه‌های سرور⁹ (ابری¹⁰)

ارزش تقریبی صنعت خدمات ابری برابر با ۴۲۷ میلیارد دلار است، انتظار می رود ارزش این بازار تا ۲۰۲۸ به ۱ تریلیون دلار برسد و نرخ رشد مرکب سالانه ای¹¹ برابر با ۱۵.۷% داشته باشد.

• شبکه‌های بی‌سیم¹²

ارزش تقریبی صنعت ارتباطات برابر با ۱.۷ تریلیون دلار است، انتظار می رود ارزش این بازار تا ۲۰۲۸ به ۲.۳ تریلیون دلار برسد و نرخ رشد مرکب سالانه ای برابر با ۵.۴% داشته باشد.

• شبکه‌های حسگر¹³

ارزش تقریبی صنعت نیروگاه های مجازی¹⁴ برابر با ۱۳.۵ میلیارد دلار است، انتظار می رود ارزش این بازار تا ۲۰۲۸ به ۳۰.۵ میلیارد دلار برسد ونرخ رشد مرکب سالانه ای‌برابر با ۱۴.۵% داشته باشد.

• شبکه‌های انرژی¹⁵

ارزش تقریبی صنعت نیروگاه های مجازی برابر با ۱.۲ میلیارد دلار است، انتظار می رود ارزش این بازار تا ۲۰۲۸ به ۶.۵ میلیارد دلار برسد و نرخ رشد مرکب سالانه ای برابر با ۳۳% داشته باشد. همچنین، ارزش تقریبی صنعت داده‌های شبکه هوشمند¹⁶ برابر با ۴۴ میلیارد دلار است، انتظار می رود ارزش این بازار تا ۲۰۲۸ به ۱۴۰ میلیارد دلار برسد و نرخ رشد مرکب سالانه ای برابر با ۲۱.۹% داشته باشد.

با توجه به موارد فوق می توان گفت که ارزش کل بازار DePIN بیش از ۲.۲ تریلیون دلار است و انتظار می رود تا سال ۲۰۲۸ به ۳.۵ تریلیون دلار برسد. در ادامه هر یک از این گروه ها در بخش DePIN مورد بررسی قرار گرفته اند.

راهنمای بخش DePIN شامل چهار گروه اصلی

شبکه‌های سرور (ابری)

شبکه‌های سرور گروهی از کامپیوترها هستند که برای ارائه خدمات مختلف مبتنی بر وب و با متصل شدن به فضاهای آزاد ذخیره‌سازی، پردازش و پهنای باند با یکدیگر کار می‌کنند. سرورهای غیرمتمرکز خود به چهار دسته تقسیم می شوند.

1. شبکه‌های ذخیره‌سازی¹⁷: این شبکه ها را می توان به دو گروه ذخیره سازی فایل و پایگاه داده های ارتباطی تقسیم بندی کرد. شبکه های ذخیره سازی فایل برای نگهداری و آرشیو بلندمدت داده ها هستند. شبکه‌های پایگاه داده‌های ارتباطی برای مدیریت ساختاریافته داده ها و دسترسی و به روزرسانی متناوب آن ها طراحی شده اند.
2. شبکه‌های پردازش¹⁸: این شبکه ها را می توان به دو گروه همه‌منظوره (GP) و تک منظوره (SP) تقسیم بندی کرد. شبکه‌های پردازش همه‌منظوره قابلیت استفاده در طیف متنوعی از برنامه ها را دارند؛ در مقابل، شبکه های پردازش تک منظوره برای موارد خاص مانند انتقال کد، ایجاد تصویر سه‌بعدی (رندرینگ) و یادگیری ماشینی طراحی‌شده‌اند.
3. شبکه‌های انتقال محتوا¹⁹: با ذخیره‌سازی نسخه‌هایی از داده‌ها که به موقعیت مکانی کاربر نزدیک‌تر هستند، داده‌ها را با سرعت بالایی منتقل می‌کنند.
4. شبکه‌های خصوصی مجازی²⁰: اتصال امن بین دستگاه کاربر و اینترنت را ارائه کرده و شبکه ای خصوصی را هنگام استفاده از شبکه های عمومی فراهم می نمایند.

شبکه‌های بی‌سیم

شبکه‌های غیرمتمرکز بی‌سیم²¹ یا (DeWi) با هدف ایجاد تحول در ساخت و عملکرد شبکه های ارتباطی معرفی شده اند. DeWi در مقایسه با ارائه‌کنندگان خدمات سنتی از لحاظ اقتصادی برتری دارد چرا که هزینه های اخذ مجوز، سرمایه گذاری²² و بهره برداری²³ به میزان چشمگیری کاهش پیدا می کنند.  تا کنون ۱۴ پروژه DeWi معرفی شده اند که در آن ها شبکه های تلفن همراه، WiFi، لورا (LoRaWAN)، بلوتوث، موقعیت یابی و هیبرید به کار گرفته شده اند.

شبکه‌های حسگر

شبکه‌های غیرمتمرکز حسگر دربرگیرنده مجموعه ای از دستگاه های به هم متصل است که درون آن ها حسگرهایی با هدف جمع آوری داده های لحظه ای از دنیای فیزیکی تعبیه شده اند و سپس برای پردازش و تحلیل به یک درگاه مخابره می شوند. داده‌های جمع‌آوری شده توسط این شبکه‌ها شامل اطلاعات مربوط به محیط زیست، اقلیم، وسایل نقلیه و ترافیک، نمای خیابان ها و تصاویر هوایی است. برای اطلاعات بیشتر می توانید به مقاله رانندگی با هدف کسب درآمد(Drive2Earn)مراجعه نمایید.

شبکه‌های انرژی

شبکه‌های غیرمتمرکز انرژی از تجمیع منابع انرژی توزیع شده برای ایجاد یک شبکه کارآمدتر و تاب آورتر استفاده می نمایند. نیروگاه‌های مجازی یا VPP عنصر کلیدی این شبکه ها هستندکه از باتری‌ها و منابع بار²⁴ قابل کنترل با هدف ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا در شبکه تشکیل شده اند. این شبکه‌ها امکان کنترل انعطاف‌پذیری در سیستم انرژی، جمع‌آوری داده‌های لحظه ای مصرف انرژی و ایجاد اعتبار قابل راستی آزمایی در منابع تجدیدپذیر انرژی را فراهم می‌سازند.

رویدادهای تاثیرگذار

• همکاری Avalanche با AWS با هدف ایجاد مقیاس پذیری در زیرساخت های بلاکچینی

به موجب این همکاری امکان استفاده از نودهای آوالانچ در خدمات وب شرکت Amazon یا همان AWS  فراهم می گردد و فرآیند راه اندازی نودهای شخصی با افراد حقیقی و سازمان ها تسهیل می گردد. شرکت خدمات ابری Google نیز طی همکاری با Solana در این مسیر قدم گذاشته است.

• تایید مکانیزم جدید پرداخت پاداش توسط شبکه Hellium

یک الگوریتم جدید اثبات پوشش دهی موبایل²⁵، با عنوان Modeled Coverage معرفی شده که به موجب آن به سازندگان شبکه بر اساس کیفیت خدمات پوشش دهی و نه نوع سخت افزار به کار رفته، پاداش داده می شود.  به موجب این تغییر رویکرد ارائه پاداش عادلانه تر شده و ارائه دهندگان تلاش می کنند تجهیزات خود را در موقعیت های بهتری قرار دهند که موجب تقویت و کارآمدی بیشتر شبکه خواهد گردید.

• ایجاد امکان ادغام مستقیم MetaMask با Lido و Rocket Pool

MetaMask خدمت جدیدی را معرفی کرده که به موجب آن کاربران می توانند اتر (ETH) استیک نمایند و توکن های نقد را مستقیما از کیف پول MetaMask خود دریافت کنند. این اقدام تجربه کاربری ساده تری از Web3 را فراهم کرده و برای پذیرش بیشتر خدمات و محصولات آن ضروری است.

• معرفی یک شبکه غیرمتمرکز انرژی با نام React

شبکه‌های غیرمتمرکز انرژی که از حوزه های اصلی مورد توجه شرکت سرمایه‌گذاری a16z در سال ۲۰۲۳ است، باعث مدیریت نیروگاه های مجاری غیرمتمرکز، جمع آوری داده های لحظه ای و تسهیل ادغام اعتبارات در داده های درون شبکه ای می گردد.  

پایش ارزهای مرتبط با حوزه زیرساخت

در تصویر زیر برخی از ارزهای مرتبط با حوزه DePIN فهرست شده اند. برخی ارزها از جمله Helium، Graph و Filecoin تا تاریخ ۱۸ ژانویه ۲۰۲۳ رشدهای خوبی را تجربه کردند. همچنین، بازار داده‌های غیرمتمرکز Ocean Protocol با افزایش ۲۷ درصدی مواجه شد که احتمالاً به دلیل ارتباط آن با صنعت هوش مصنوعی بوده است.

فهرستی از ارزهای مرتبط با حوزه DePIN

منبع

messari

¹ Decentralized Physical Infrastructure Networks | DePin

² Proof of Physical Work | PoPW

³ Token Incentivized Physical Infrastructure Networks | TIPIN

⁴ EdgeFi به این صورت تعریف می شود: پروتکل های غیرمتمرکز برای تامین مالی سخت افزارهای فیزیکی غیرمثلی بر بستر شبکه های رمزارزها با بهره مندی از ساختار بازار و مشوق های اقتصادی کریپتویی.

⁵ Trustless

⁶ Permissionless

⁷ Bottom-up

⁸ Top-down

⁹ Server Networks

¹⁰ Cloud

¹¹ Compound Annual Growth Rate | CAGR

¹² Wireless Networks

¹³ Sensor Networks

¹⁴ Virtual Power Plant | VPP

¹⁵ Energy Networks

¹⁶ Smart Grid Data

¹⁷ Storage Networks

¹⁸ Compute Networks

¹⁹ Content Delivery Networks | CDN

²⁰ Virtual Private Networks | VPN

²¹ Decentralized Wireless (DeWi) Networks

²² CapEx

²³ OpEx

²⁴ Load

²⁵ MOBILE Proof-of-Coverage