مقدمه
OpenSea طی سال ۲۰۲۱ با در اختیار داشتن بیش از ۸۰% از سهم بازار جایگاه بزرگترین مارکت‌پلیس برای معاملات NFT¹ را حفظ کرد. انحصار تقریبی OpenSea به آن اجازه داد تا یک برند قوی ساخته و ماهیت متمرکز خود را حفظ نماید. با این حال، اخیراً جایگزین‌هایی مطرح شده که تسلط OpenSea را به چالش می‌کشند. X2Y2 و LooksRare از مهم‌ترین نمونه‌ها بوده که در سه ماهه اول ۲۰۲۲ راه‌اندازی شده‌اند و خود را به عنوان جایگزین‌های غیرمتمرکز برای OpenSea معرفی کرده‌اند.
آیا این رقبا در کسب سهم بازار موفق بوده‌اند و با فروکش کردن حباب NFTها، توکن‌های بومی آن‌ها یک فرصت سرمایه‌گذاری مناسب است؟ در این مقاله به بررسی این دو پلتفرم و مقایسه آن‌ها با OpenSea و آینده‌شان در بازار NFTها پرداخته می‌شود.
مزایای X2Y2 و LooksRare
* هر دو پلتفرم در سه ماهه اول سال ۲۰۲۲ با ایردراپ² راه‌اندازی شدند و از آن زمان در تلاش هستند تا با اعطای مشوق‌هایی برای مشارکت، بر سلطه OpenSea غلبه نمایند.
* کارمزد کمتر از معاملات از مزایای رقبا است. OpenSea ۲.۵% از هر معامله را دریافت می‌کند، در حالی که X2Y2 و LooksRare به ترتیب ۰.۵٪ و ۲٪ کارمزد اخذ می‌نمایند.
* برای هر معامله در این مارکت‌پلیس‌های رقیب به کاربران با توکن‌های بومی (X2Y2 و LOOKS) پاداش داده می‌شود.
* در نظرگرفتن تخفیف برای کارمزدها و ارائه جوایز برای لیست کردن NFTها نیز از دیگر مزایا است.
* تمام فی بدست آمده در پلتفرم‌ها به هولدرهای توکنها اختصاص پیدا می‌کند.
این پلتفرم‌های جایگزین از طریق اعطای مشوق توانستند به موفقیت‌هایی دست پیدا نمایند. در تصویر زیر حجم معاملات هر یک از این مارکت‌پلیس‌ها، X2Y2 و LooksRare، در مقایسه با Opensea در نیمه اول سال ۲۰۲۲ ارائه شده است.
لازم به ذکر است که تراکنش و تعداد کاربران این پلتفرم‌های جایگزین نسبت به حجم آن‌ها بسیار کمتر است که در نهایت این مشوق‌های ارائه شده به دلیل این واگرایی بین تعداد کاربر و حجم، به سود wash traderها خواهد بود. مادامی که هزینه یک معامله کمتر از مشوق‌های آن باشد، wash tradingسودآور خواهد بود. این wash tradingها³ معمولا حجم‌های بالایی دارند و توسط چند آربیتراژور⁴ محدود صورت می‌پذیرد. بدیهیست که OpenSea سهم بسیار بالاتری از تعداد کاربران و تراکنش‌ها در نیمه اول سال ۲۰۲۲ داشته است.
به نظر می‌رسد موفقیت OpenSea از برندینگ بسیار قدرتمند آن نشات گرفته باشد. بر اساس ترندهای گوگل،”OpenSea” بسیار بیشتر از “LooksRare” و “X2Y2” مورد جستجو قرار گرفته است. بنابراین می‌توان گفت که پلتفرم‌های جایگزین با کارمزدهای کمتر و ارائه مشوق نمی‌توانند حریف برندینگ پلتفرم محبوب OpenSea شوند.
خرید Genie توسط Uniswap
با وجود آنکه چشم‌انداز این پلتفرم‌های جایگزین در حال حاضر چندان روشن نیست، ممکن است در آینده وضعیت بهتری را تجربه نمایند. اخیرا Uniswap، خبر خرید Genie (یک تجمیع‌کننده⁵ بازار NFT) را منتشر کرد که ممکن است بتواند انحصار برندOpenSea را بشکند و راهی را برای رقابت پلتفرم‌های جایگزین فراهم نماید.
در بازار رمزارزها، اگریگیتورها چه در حوزه DEX مانند ۱inch و Matcha و چه در حوزه NFT مانند Gem و Genie نتوانسته‌اند تا کنون بازار قابل‌توجهی را تصاحب کنند. علت این امر همان مشکل ناتوانی در جذب گسترده کاربران و غلبه بر برندینگ بازیگران معروف (از جمله OpenSea) است.
با این حال احتمال دارد که این مورد خاص تفاوت داشته باشد. Uniswap شاید تنها اپلیکیشن کریپتویی در کنار OpenSea باشد که برندینگ موفقی را برای کاربران غیر بومی ایجاد کرده است. از ۴.۸ میلیون کیف پولی که در پلتفرم‌های DeFi در اتریوم تراکنش داشته‌اند، بیش از ۴ میلیون در Uniswap انجام شده است. بررسی محبوبیت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز⁶ و ترندهای سرچ گوگل نشان می‌دهد که محبوبیت Uniswap بسیار بیشتر از هر برنامه دیگری بوده و میتواند به محدودیت OpenSea بیانجامد
محبوبیت Uniswap توجهات را بیش از هر اگریگیتور دیگری به سمت Genie جلب نمود؛ بنابراین امکان تبدیل Genie به یک پلتفرم موفق برای مبادله NFTها وجود دارد که به عنوان یک تجمیع‌کننده میتواند بهترین قیمت NFTها را برای کاربران خود در بین مارکت‌پلیس‌های دیگر فراهم نماید. بدیهیست هزینه تراکنش عامل بسیار مهمی است که میتواند کفه ترازو را به سمت پلتفرم‌های جایگزین سنگین نماید
سودآوری و ارزش‌گذاری
بر خلاف OpenSea هردوی این پلتفرم‌های جایگزین (X2Y2 و LooksRare) هزینه‌های کمتری برای کاربران داشته و مشوق‌های بیشتری را ارائه می‌دهند، هرچند ارزان بودن حتما به معنای جذاب بودن نیست. شکست انحصار برند OpenSea به پلتفرم‌های جایگزین اجازه می‌دهد تا فعالیت بهتری داشته باشند. همانطور که Robinhood و Zerodha در حوزه TradFi⁷ نشان داده‌اند، ورود کاربران بیشتر از طریق تجربه کاربری بهتر شانس موفقیت از طریق هزینه‌های کمتر را افزایش می‌دهد.
نتیجه‌گیری
برند OpenSea به آن اجازه داده حتی با هزینه‌های بالا و الگویی متمرکز، از پلتفرم‌های جایگزین X2Y2 و LooksRare جلوتر باشد. در نیمه اول سال ۲۰۲۲، X2Y2 زیان‌ده بوده و LooksRare با ارزش‌گذاری بسیار پایین‌تری نسبت به پلتفرم سودآورد OpenSea فعالیت می‌کرد. همچنین LooksRare از جولای ۲۰۲۲ شروع به عرضه توکن‌های تیم و خزانه‌داری کرده که باعث افزایش عرضه در گردش تا ۱۸٪ می‌شود. با این حال، خرید Genie توسط Uniswap ممکن است مسیر رقابت پلتفرم‌های جایگزین با OpenSea را از نظر قیمت (و نه از نظر برندسازی تجاری) تسهیل نماید.
منبع: messari
¹NFT Marketplace
²AirDrop
³واش تریدر، توکن‌هایNFT را خرید و فروش می‌کند تا حجم معاملات آن را افزایش داده و جلب توجه کند تا احتمالاً قیمت توکن هم افزایش پیدا نماید. واش تریدرها قیمت‌های خرید و فروش را تحت کنترل دارند، بنابراین می‌توانند این توکنها را با قیمت بالاتر از خودشان خریداری نمایند.
⁴آربیتراژور شخصی است که یک دارایی را به طور همزمان در یک بازار خریداری نموده و در بازاری دیگر با قیمتی بالاتر به فروش می‌رساند و از این اختلاف قمیت یک دارایی در بازارهای مختلف کسب سود می‌کند.
⁵Aggregator
⁶dApps
TradFI⁷ که مخفف (Traditional Finance) است به امور مالی سنتی اطلاق می‌شود که جریان اصلی سیستم مالی و موسسات، بانک‌ها، کارگزاری‌ها و صندوق‌های تامین سرمایه و غیره را شامل می‌شود.
