مروری بر تحولات اقتصاد کلان جهان در هفته منتهی به ۲۷آگوست

 مقدمه

هفته گذشته (۲۱ – ۲۴ آگوست) شاهد انتشار داده های متنوع و رویداد مهم نشت Jackson Hole بودیم که بر عملکرد کلیت بازارها تاثیرگذار بودند.  طی روزهای ۲۸ آگوست – ۱ سپتامبر نیز، هفته شلوغی را از نظر تعداد و اهمیت داده ها در پیش داریم. در این گزارش، آخرین تحولات حوزه کلان هر کشور/ ناحیه به تفکیک بررسی شده و مواردی که بایستی در این هفته مدنظر قرار بگیرند، ذکر می شوند.

به طور کلی می توان گفت که داده های موجود تا کنون سنتیمنت ترکیبی نامطلوبی را نشان داده اند و با توجه به نگرانی های ایجاد شده حتی ریسک مشاهده موج جدیدی از تورم و در نتیجه دور تازه ای از اقدامات انقباضی در کشورهایی شامل آمریکا، بریتانیا و نیز در ناحیه یورو وجود دارد. انتشار داده های بیشتری که تاییدکننده این وضعیت باشند، می تواند مجددا ترس و ریسک گریزی در بازارها را ایجاد نمایند. 

ایالات متحده

طی هفته گذشته شاهد انتشار داده های متنوعی برای این کشور بودیم.

 در رابطه با بخش مسکن، فروش خانه های موجود و جدید منتشر شدند. خانه های جدید در ماه جولای با قیمتی کمتر از متوسط به فروش رفتند و معامله خانه های تک خانوار در بعد ماهانه و سالانه رشد ۴.۴ درصدی و ۳۱.۵ درصدی را ثبت کردند. انتظار می رود در صورت عدم افزایش عرضه و ادامه روند فروش فعلی، تنها برای حدود ۷ ماه دیگر موجودی در بازار مسکن وجود داشته باشد. در مقابل، فروش خانه های موجود با رشد قیمتی به کمترین حد از ابتدای سال ۲۰۲۳ رسید. این امر ناشی از رشد قیمت ها و بالا بودن بهره وام های رهنی بوده که تقاضا و توانایی مالی مصرف کنندگان را تحت تاثیر قرار داده است. در این راستا، روز ۲۹ آگوست شاخص قیمت مسکن منتشر خواهد شد که دید بهتری نسبت به تحولات این بخش خواهد داد.

فروش خانه های موجود (بالا) و تغییرات متوسط قیمت فروش (پایین)

تقاضا برای وام های رهنی (بالا) و سطوح اوج بهره وام های ۳۰ ساله با بهره ثابت (پایین)

تحت این شرایط، توانایی شهروندان آمریکایی برای خرید خانه به کمترین حد از سال ۲۰۱۲ رسیده است.

افت شاخص توانایی خرید مسکن در آمریکا

داد های ابتدایی PMIهای موسسه S&P Global جزو موارد مهم برای این کشور طی هفته گذشته بودند. شاخص ترکیبی علیرغم تجربه یک روند نزولی توانسته همچنان خود را بالای سطح کلیدی ۵۰ حفظ نماید و کندی رشد اقتصادی در ایالات متحده را نشان دهد. شاخص خدماتی به کف ۶ ماهه خود و سطح ۵۱ رسید؛ این بخش عمدتا تحت تاثیر کاهش تقاضا، افزایش دستمزدها و رشد قیمتی محدود در قیمت های ورودی است. بخش تولید پس از تجربه یک بهبود نسبی مجددا به کف ۲ ماهه خود رسید و کاهش سفارش های جدید مهم ترین چالش برای آن محسوب می شود.

انقباض در بخش تولید و کندی رشد در بخش خدمات

داده مهم دیگر، سفارش کالاهای بادوام بود که تحت تاثیر افت سفارش های بخش حمل و نقل افت قابل توجهی داشت. گرچه با بررسی جزئیات و توجه به سفارش ها بدون احتساب بخش حمل و نقل شاهد فراتر از پیش بینی داده بودیم که نشانه مطلوبی برای تقاضای تولیدی/کارخانه ای است.

سفارش کالاهای سرمایه ای بدون احتساب تجهزات دفاعی و بخش حمل و نقل

داده نهایی انتظارات تورمی دانشگاه میشیگان در ماه آگوست نیز نسبت به ماه جولای افزایش داشت که عمدتا تحت تاثیر رشد قیمت بنزین در ماه گذشته بود.

روند تغییرات انتظارات تورمی ۱ و ۵ ساله (بالا) و سنتیمنتم صرف کننده (پایین)

مهم ترین رویداد در روز جمعه و سخنرانی آقای پاول در نشست جکسون هول بود. طبق انتظارات، ایشان مجدد بر تاب آوری اقتصاد آمریکا و شرایط مطلوب بازار کار تاکید داشتند و رصد داده ها برای تصمیم گیری درباره نرخ بهره در جلسات آتی ضروری اعلام کردند. ریاست فدرال رزرو همچنین اظهار داشتند که نرخ بهره اکنون به سطوح بازدارنده رسیده و در حال اثرگذاری بر تورم و رشد اقتصادی است.

مجموع این شرایط باعث شد تا شاخص دلار (DXY) کندل هفتگی خود را برای ششمین هفته متوالی مثبت ثبت نماید و نرخ بهره حقیقی ۵ ساله در سطوحی بالاتر از هفته گذشته قرار بگیرد.

تحولات هفتگی DXY و نرخ بهره حقیقی ۵ ساله

معامله گران و سرمایه گذاران که تا پیش از نشست جکسون هول در انتظار حفظ نرخ بهره تا پایان سال در سطوح فعلی بودند، اکنون در حال قیمت گذاری یک مرحله دیگر افزایش ۲۵ واحد پایه ای هستند. گرچه قطعیت این امر با مشاهده داده های بیشتر مشخص می گردد، باید توجه داشت که انتظارات به وجود آمده می تواند باعث غلبه ریسک گریزی در بازارهای به ویژه ریسکی بشود.

مطرح شدن احتمال یک مرحله دیگر افزایش نرخ بهره تا پایان ۲۰۲۳

مواردی که طی هفته جاری باید مدِ نظر قرار داد:

پس از سخنرانی ریاست فد، آقای پاول، در نشست جکسون هول و تاکید ایشان بر ضرورت رصد داده ها، معامله گران و سرمایه گذاران توجه بیشتری بر سطوح و روند داده های اقتصادی تا قبل از جلسه ماه سپتامبر FOMC خواهند داشت. طی هفته جاری، طیف متنوعی از داده ها منتشر خواهند شد که بازتاب تقاضا و تاب آوری اقتصاد ایالات متحده خواهند بود.

داده های بخش مسکن در این هفته اهمیت بالایی دارند؛ موقعیت های شغلی JOLTs و تغییرات در اشتغال ADP به ترتیب در روزهای ۲۹ و ۳۰ آگوست منتشر می شوند. اما مهم ترین داده ها را در روز جمعه، ۱ سپتامیر خواهیم داشت که عبارتند از اشتغال بخش غیرکشاورزی، نرخ بیکاری و نرخ مشارکت. متوسط دستمزدهای ساعتی نیز موردتوجه خواهند بود و انتظار می رود که در بعد ماهانه کاهش پیدا کرده باشند و بازتاب اثرپذیری وضعیت درآمدی از سیاست های انقباضی FED باشند.  در رابطه با بازار کار بایستی توجه داشت که همچنان این بخش شرایط مطلوبی دارد و ضعف جزئی در آمارهای دو – سه ماه گذشته بیانگر آرام گرفتن از تب و تاب در این بخش بوده است. کاهش بیش از انتظار NFP و یا افزایش قابل توجه نرخ بیکاری می توانند از احتمال افزایش نرخ بهره در جلسه بعدی FOMC کم کنند و نگرانی از وقوع کسادی/رکود را مجددا مطرح نمایند.

در این راستا، دو داده مهم دیگر طی این هفته منتشر می شود که می تواند به سناریوهای موجود برای اقتصاد آمریکا و متعاقبا واکنش بازارها شفافیت بیشتری بدهند.

داده تورمی محبوب و مورد توجه فدرال رزرو، PCE، روز پنج شنبه ۳۱ آگوست منتشر خواهد شد. با توجه به رشد قیمتی صورت گرفته در بخش مواد غذایی و انرژی (به طور مشخص بنزین) در ماه گذشته، انتظار می رود که شاهد داده های تورمی بالاتر از ماه قبل (ژوئن) در PCE کل و هسته ای سالانه باشیم. از طرف دیگر، تحلیلگران انتظار دارند که درآمدهای شخصی در بعد ماهانه ثابت و در مقابل، مخارج رشد پیدا کرده باشند که مجموع این شرایط در این مقطع و پس از ۱۱ مرحله افزایش نرخ بهره نمی تواند چندان مطلوب FED باشد.

داده مهم دیگر، آمار مربوط به بخش تولید توسط موسسه ISM است. این شاخص برای بیش از ۸ ماه بیانگر روند شدید انقباضی در بخش تولید و به ویژه افت سفارش های جدید بوده و افت بیشتر آن قطعا مطلوب بازارها نخواهد بود. در صورت بازیابی شاخص همچنان باید توجه داشت که سطح زیر ۵۰ نشان دهنده کندی رشد اقتصادی است و بایستی روند آن را در ماه های آتی زیرنظر داشت.

بازبینی دوم نرخ رشد فصلی GDP در Q2 و شاخص های تولیدی ایالتی نیز از دیگر موارد مهم در این هفته هستند؛ علاوه بر این، تعدادی از مقامات FED از جمله Barr و Bostic و Mester موضع گیری خواهند داشت که با توجه به نزدیک شدن به جلسه ماه سپتامبر FOMC می توانند نشانه هایی را برای معامله گران و سرمایه گذاران داشته باشند.

چین

تعیین نرخ نخست بهره وام های ۱ و ۵ ساله مهم ترین داده مربوط به این کشور طی هفته گذشته بود. پس از کاهش بهره وام های MLF، تحلیلگران انتظار داشتند که بهره وام های ۱ و ۵ ساله نیز کاهش پیدا نماید؛ اما صرفا بهره وام های ۱ ساله کمتر انتظارات کاهش یافت و بهره وام های ۵ ساله که مستقیما بر بهره وام های رهنی تاثیر می گذارد، بدون تغییر باقی ماند و سرمایه گذاران را ناامید کرد.

آخرین تغییرات نرخ بهره انواع وام ها در چین

با توجه به وضعیت وخیم بخش مسکن و به ویژه پس از ثبت درخواست ورشکستگی توسط شرکت ساختمان سازی Evergrande، وزارت مسکن این کشور روز ۲۵ آگوست از طرح حمایتی ای خبر داد که به موجب آن شرایط وام دهی برای خریداران تسهیل می گردد. گرچه این امر اقدام مثبتی محسوب می شود، اما درباره اثرگذاری آن تردید وجود دارد.

کاهش قیمت خانه های جدید با افت تقاضا

 این در حالیست که ریسک ورشکستگی برای سایر شرکت های ساختمان سازی از جمله Country Garden و Zhongrong International Trust نیز مطرح شده و دستیابی به هدف رشد اقتصادی ۵ درصدی تا پایان ۲۰۲۳ را برای این کشور در خطر قرار داده اند.

تحت این شرایط که به نظر می رسد دولت و بانک مرکزی با احتیاط زیادی در حال انبساط هستند، اعتماد و خوش بینی مصرف کننده به ویژه در رابطه با بخش خدمات تا حد خوبی بازیابی شده، اما در رابطه با مسکن همچنان عدم تقاضا مشاهده می شود.

خرده فروشی در چین و افت تقاضا برای گروه های مرتبط با بخش مسکن

بازیابی اعتماد مصرف کننده چینی و تمایل به مصرف بیشتر طبق نظرسنجی BofA

مجموع این عوامل باعث شده تا بازارهای این کشور با اصلاح روبرو شوند و در نزدیکی سطوح کف قرار بگیرند. تحت این شرایط، معامله گران بایستی به وضعیت انتشار داده های اقتصادی و محرک های پولی و مالی این کشور توجه داشته باشند.

عملکرد هفتگی شاخص SSE Composite و سهام بخش مسکن چین

مواردی که طی هفته جاری باید مدِ نظر قرار داد:

در این هفته، PMIهای تولیدی و غیرتولیدی موسسه NBS در روز ۳۱ آگوست اهمیت بالایی دارند؛ علاوه بر این، PMI تولیدی موسسه Caixin در روز ۱ سپتامبر نیز مورد توجه خواهد بود. این داده ها می توانند بازتاب اثرگذاری سیاست های انبساطی هدفمند بانک مرکزی چین و بازیابی یا عدم بازیابی خوش بینی در بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان باشند. در صورتی که داده ها بدتر از ماه قبل و کمتر از انتظارات منتشر شوند، ضرورت انبساط بیشتر توسط PBoC را نشان می دهند و می توانند به طور مقطعی با واکنش منفی بازارها روبرو شوند.

ناحیه یورو

داد های ابتدایی PMIهای موسسه HCOB مهم ترین مورد برای این کشور طی هفته گذشته بودند. شاخص ترکیبی که در کف ۳۳ ماه گذشته خود و زیر سطح کلیدی ۵۰ قرار دارد، بیانگر انقباض و کندی قابل توجه در رشد اقتصادی این بلوک است. شاخص خدماتی به دلیل تردیدها نسبت به چشم انداز اقتصادی و کاهش فعالیت به کف ۳ ماهه خود رسید؛ در مقابل، شاخص تولیدی با بهبود نسبی تقاضا برای کالاها توانست به بالاترین سطح خود در ۳ ماه گذشته برسد. نکته حائز اهمیت، افزایش قیمت های ورودی و فروش در بخش تولید بود که می تواند منجر به افزایش کالاها و مشاهده مجدد ارقام بالاتر تورمی برای تولید و مصرف کننده بشود.

نگرانی از روند ادامه دار شرایط انقباضی در اقتصاد اروپا

حضور و سخنرانی ریاست ECB، خانم لاگارد، در نشست جکسون هول یکی از رویدادهای مهم برای ناحیه یورو طی هفته گذشته بود؛ گرچه ایشان در سخنان خود اشاره ای به تصمیم ECB در جلسه ماه سپتامبر نداشتند و همچنان بر ضرورت مشاهده داده ها برای تصمیم گیری درباره افزایش ۲۵ واحد پایه ای نرخ بهره و یا توقف تاکید کردند.  

ثبت کندل هفتگی منفی توسط EXY و تحولات شاخص بازار سهام EU50

در رابطه با ناحیه یورو، موردی که بایستی به دقت مورد بررسی معامله گران قرار بگیرد، تحولات تنش های ژئوپلیتیک بین روسیه – اوکراین و کشورهای عضو NATO است که اخیرا شدت پیدا کرده است. تشدید وضعیت و عدم بازگشت روسیه به توافقنامه صادرات غلات از دریای سیاه می تواند موج جدیدی از فشارهای هزینه ای و انتظارات تورمی را بر این بلوک وارد نماید و به طور قطع چشم انداز اقتصادی اروپا را با عدم قطعیت های بیشتر روبرو خواهد کرد.

مواردی که طی هفته جاری باید مدِ نظر قرار داد:

در اولین روز هفته، ۲۸ آگوست، گزارش مربوط به وامدهی به شرکت ها و خانوارها و عرضه پول M3 منتشر می شود. طبق آخرین آمار منتشر شده در ماه گذشته، وامدهی هم به خانوارها، هم به بخش خصوصی و هم به شرکت ها روند کاهشی داشته و M1 و M2 نیز افت پیدا کرده اند. این موارد، بازتاب سخت شدن شرایط پولی و انقباض در اقتصاد بلوک یورو هستند.

روند وامدهی به خانوارها و شرکت ها در ناحیه یورو تا ماه ژوئن

روز پنج شنبه، علاوه بر انتشار صوتجلسه ماه جولای ECB در انتظار داده ابتدایی نرخ تورم کل و هسته ای خواهیم بود. جزئیات این داده و روند آن می تواند در تصمیم گیری در نشست ماه سپتامبر ECB تاثیرگذار باشد. بازارها تا کنون بین افزایش ۲۵ واحد پایه ای نرخ بهره و یا ثابت نگه داشتن آن تردید دارند، حال باید دید آیا داده تورمی ۳۱ آگوست می تواند اطمینان از اقدام آتی ECB را برای معامله گران به همراه داشته باشد یا خیر.

بریتانیا

داد های ابتدایی PMIهای موسسه S&P Global مهم ترین مورد برای این کشور طی هفته گذشته بودند. داده تولیدی با ادامه روند کاهشی به کف ۳۹ ماه اخیر خود رسید و شاخص خدماتی با نمایان شدن اثرات انقباض کمترین میزان خود طی ۷ ماه گذشته را ثبت کرد. افت قابل توجه سفارش های جدید و افزایش هزینه استقراض از جمله دلایل تحت فشار بودن بخش تولید و خدمات هستند. نکته حائز اهمیت، افزایش قیمت ها در بخش خدمات به دلیل رشد دستمزدها است که می تواند از امید به مشاهده داده های تورم هسته ای مطلوب در میان مدت کم کند.

ادامه روند نزولی در PMIهای تولیدی و خدماتی

تحت این شرایط، معامله گران و سرمایه گذاران در انتظار وقوع رکود و حتی رکود تورمی در این کشور هستند؛ چرا که داده های مربوط به خرده فروشی و بازار کار این کشور نیز شرایط مساعدی ندارند. از طرف دیگر، شرکت های بسیاری در معرض ریسک ورشکستگی قرار دارند و تعداد شرکت ها در شرایط “حاد اعتباری” نسبت به سال گذشته رشد ۸.۵ درصدی پیدا کرده که عمدتا از بخش ساخت و ساز هستند و وقوع ورشکستگی در آن ها می تواند به بخش مسکن این کشور نیز آسیب جدی وارد نماید.

رشد تعداد شرکت های ورشکست شده در بریتانیا و ولز به بیشترین سطح از ۲۰۰۹

مجموع این تحولات طی هفته اخیر باعث شد تا از ارزش پوند (BXY) کاسته و کندل هفتگی منفی ثبت بشود. معامله گران اکنون سطح نهایی نرخ بهره در این کشور را در محدوده ۵.۸% می دانند که به معنی کاهش انتظارات از اقدامات انقباضی BoE است؛ این امر هم ناشی از نگرانی از رشد اقتصادی و هم مشاهده روند کاهشی در داده تورمی طی دو ماه اخیر می تواند باشد.

کاهش انتظارات از سطح نهایی نرخ بهره و عملکرد هفتگی BXY